ἑκάς

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ἑκάς < ἕ (αυτόν, αιτιατική του οὗ) +‎ -κάς ‎< πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *swé

Επίρρημα

ἑκάς, συγκριτικός :ἑκαστέρω/ἑκαστοτέρω, υπερθετικός : ἑκαστάτω

• μακριά, μακριά από

  ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 24 (ω. Σπονδαί.), στίχ. 37 (36-37)

  ὄλβιε Πηλέος υἱέ, θεοῖς ἐπιείκελ᾽ Ἀχιλλεῦ, | ὃς θάνες ἐν Τροίῃ ἑκὰς Ἄργεος·

  Καλότυχος εσύ, γιε του Πηλέα, θεόμορφε Αχιλλέα, |που θανατώθηκες πέρα στην Τροία, μακριά από το Άργος.

  Μετάφραση σε πεζό (2006): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, @greek‑language.gr

  ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 1, 80.3

  πρὸς δὲ ἄνδρας οἳ γῆν τε ἑκὰς ἔχουσι καὶ προσέτι θαλάσσης ἐμπειρότατοί εἰσι καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἄριστα ἐξήρτυνται, πλούτῳ τε ἰδίῳ καὶ δημοσίῳ καὶ ναυσὶ καὶ ἵπποις καὶ ὅπλοις καὶ ὄχλῳ ὅσος οὐκ ἐν ἄλλῳ ἑνί γε χωρίῳ Ἑλληνικῷ ἐστίν, ἔτι δὲ καὶ ξυμμάχους πολλοὺς φόρου ὑποτελεῖς ἔχουσι, πῶς χρὴ πρὸς τούτους ῥᾳδίως πόλεμον ἄρασθαι

  Έχοντας, όμως, απέναντί μας ανθρώπους που η χώρα τους είναι μακριά, που έχουν μεγαλύτερη απ᾽ όλους πείρα στα ναυτικά, που είναι άριστα προετοιμασμένοι σε όλα και διαθέτουν πλούτο, ιδιωτικό και δημόσιο, και στόλους και ιππικό και όπλα και ανθρώπινες εφεδρείες περισσότερες από όσες μπορεί κανείς να βρει σε μια ελληνική πολιτεία κι έχουν, εκτός από αυτά, συμμάχους που πληρώνουν φόρο, πώς μπορούμε απερίσκεπτα ν᾽ αναλάβομε έναν πόλεμο;

  Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

Άλλες μορφές

• αττικός τύπος : ἕκας

Παράγωγα

• ἀφεκάς (επίρρημα)
• Ἑκάδιος
• ἕκαθεν (επίρρημα)

Σύνθετα

• Ἑκάεργος
• ἑκάεργος
• Ἑκάδημος
• Ἑκαμήδη
• ἑκηβόλος

Πηγές

• ἑκάς - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἑκάς - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.