πρύτανις

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

πρύτανις < πιθανον από το πρό + ἄνω ή από το επίρρημα προταινί

Ουσιαστικό

πρύτανις αρσενικό - στην αιολική πρότανις

1. ηγεμόνας, αρχηγός, πρόεδρος

   • καίπερ ...αἰκιζομένου, χρείαν ἕξει μακάρων πρύτανις.. (αν και βασανίζομαι, θα έρθει η ώρα που θα με χρειαστεί ο Πρύτανις των μακάρων (Προμ. Δεσμώτης Αισχ. 170, απόδοση Ι. Γρυπάρη)

2. ο άριστος στο είδος του

   • Ἡρόδοτον . . ἱστορίης πρύτανιν

3. στην Αθήνα, τίτλος 50 βουλευτών (του 1/10 των 500)

   • εἶτα δέ μοι τοὺς πρυτάνεις κάλει τοὺς τότε πρυτανεύσαντας (στη συνέχεια θα ζητήσω να καλέσουν τους πρυτάνεις που τότε πρυτάνευαν) (Ανδοκίδης Μυστ. 1.46)

4. στην Μίλητο, ο αρχιερέας
5. σε διάφορες ελληνόφωνες περιοχές τίτλος δημοτικών αρχών

Κλίση

• Εν.: πρύτανις, πρυτάνεως, πρυτάνει, πρύτανιν, πρύτανι
• Πλ.: πρυτάνεις, πρυτάνεων, πρυτάνεσι, πρυτάνεις, πρυτάνεις

Συγγενικά

• πρυτανεῖον στην ιωνική πρυτανήιον (η αίθουσα, το κτίριο)
• τα πρυτανεῖα (είδος παράβολου προ της δίκης)
• πρυτανεύω
• η πρυτανεία (ο θεσμός)