Συζήτηση:χωρύγι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

 

::{{χρ|Sarri.greek}} Ευχαριστώ για την απάντηση. Κατανοώ πλήρως όσα γράφετε. Πάντως ίσως φτιάξω το άρθρο με όμικρον, διότι έχουμε τα ακόλουθα δεδομένα: Υπάρχει η καταγραφή σε κείμενο του 1817 που έδωσα λινκ, ο Παλαμάς (δεν είναι περίεργο να υπάρχει η γραφή με όμικρον και ήτα ως παράθεμα χρήσης στο άρθρο με την άλλη γραφή ;), αλλά και ο Ηπίτης το 1908 [https://books.google.gr/books?id=EdgiAwAAQBAJ&pg=PA534&lpg=PA534&dq=%CE%B1%CF%83%CE%B2%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%82+%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%AE%CE%B3%CE%B9&source=bl&ots=DyWKG5PcyA&sig=ACfU3U267WJiWHRVe5PcnM5nvgqPK7BOcA&hl=el&sa=X&ved=2ahUKEwj6mbbNw-vwAhWjCmMBHW9-DKEQ6AEwEXoECAoQAw#v=onepage&q=%CE%B1%CF%83%CE%B2%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%AE%CE%B3%CE%B9&f=false]. Επίσης, το χωριό που σήμερα λέγεται [[Χωρύγι]], ονομάστηκε ''επίσημα'' το 1926 [[Χορήγι]] (βλ. Πανδέκτης [http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/168496] και καταχώριση στο ''Εγκυκλοπαιδικόν λεξικόν'' του Ελευθερουδάκη [τόμ. 12, σ. 929, Αθήνα 1931]). Η μετονομασία του σε Χωρύγι έγινε αργότερα. Όπως αναφέρει ο Ν. Σαραντάκος (''Λέξεις που χάνονται''. Αθήνα: έκδ. του "Βήματος", 2013, σελ. 265. Α΄ έκδοση: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2011), η νεώτερη, σήμερα αποδεκτή ετυμολόγηση και ορθογραφία έγινε από τον Βασίλειο Ι. Φάβη (φιλόλογος, συγγραφέας σχολικών βιβλίων κλπ, από όσο γνωρίζω): "Χωρύγι είναι ο ασβέστης. Η λέξη ακούγεται κυρίως στην Πελοπόννησο, αλλά όχι μόνο. Θα τη βρείτε γραμμένη και «χορήγι», όπως γραφόταν παλιότερα. ωστόσο, σήμερα γίνεται αποδεκτή η ετυμολογία που πρότεινε ο Β. Φάβης, από το αμάρτυρο *εγχωρύγιον < έγχωρος + ορύσσω. Υπάρχει και χωριό Χωρύγι, στον νομό Κιλκίς, που μετονομάστηκε έτσι το 1926* όχι τυχαία, αφού η παλιά ονομασία του ήταν Κιρίτζ/Κερέτζ (ασβέστης στα τούρκικα). Στο Χρονικό τον Μορέως υπάρχει ο στίχος «με πύργους και καλά τειχέα, όλα με το χορήγι». Τον ίδιο στίχο τον μεταπλάθει ο Παλαμάς στη Φλογέρα τον βασιλιά: «Κι από τη Λακεδαιμόνια, τη φουμισμένη ακόμα / πο χει τους πύργους, τα καλά τειχιά με το χορήγι». Και μια οικογενειακή διήγηση: όταν στις αρχές του 20ού αιώνα ήρθε η οικογένεια του παππού μου από τη Μάνη στον Πειραιά, ρώτησε η δασκάλα στην τάξη τι σημαίνει η λέξη χωρικοί. Στο χωριό, δεν ήξεραν τη λ. χωρικός, ήξεραν όμως το χωρύκι, όπως λέγεται σε μερικά μέρη της Μάνης το χωρύγι. Οπότε, ο θείος μου ο Μιχάλης, αδελφός του παππού μου, σήκωσε το χέρι και απάντησε ευθαρσώς: «Χωρικοί είναι αυτοί που φτιάχνουν το χωρύκι»!" Είναι λοιπόν φανερό πως υπήρχε καθιερωμένη παλιότερα γραφή με όμικρον, σίγουρα μέχρι τη δεκαετία του 1930 (βλ. ''Εγκυκλ. λεξικόν'', ''ό.π.''), η οποία άλλαξε λόγω της αποδοχής της άποψης του Φάβη (που είναι αυτή που υιοθετεί ο Πάπυρος). Είναι απόλυτα δεδομένο ότι η λέξη υπήρχε τουλάχιστον μέχρι και τη δεκαετία του 1930 με όμικρον -ενώ για την άλλη γραφή δε γνωρίζουμε αν υπήρχε παλιότερα ή "κατασκευάστηκε" από τον Φάβη ως ετυμολογικά σωστή. ǁ <span style="color:DarkRed;">ǁǁ</span> [[user:Chalk19|Chalk19]] ([[user_talk:Chalk19|talk]]) 04:10, 28 Μαΐου 2021 (UTC)