ὅλος

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

ὅλος < ρίζα ολ- κοινή με το οὔλω (υγιαίνω), ίσως κοινή και με τη ρίζα του λατινικού salve (υγίαινε)

Επίθετο

ὅλος ( ιωνικός τύπος  οὖλος-η-ον)

• ολόκληρος

ἄρτος οὖλος (ολόκληρο καρβέλι, φραντζόλα)

Σημειώσεις

• τὸ ὅλον ως ουσιαστικό: το σύμπαν
• διαφορετική ρίζα από το οὖλος που σημαίνει ολέθριος και προέρχεται από το ὄλλυμι
• διαφορετική ρίζα από το οὖλος που σημαίνει μαλλί και προέρχεται ίσως από το εἰλέω

Συγγενικά

• ὅλως επίρρημα
• οὔλω ρήμα, είμαι ακέραιος, υγιής, ολόκληρος
• οὖλε (χαίρε, υγίαινε)
• οὐλομελής
• ὅλοξ

Σύνθετα

• ὁλόκληρος
• ὁλοσχερής

Εκφράσεις

• ὅλος ἑσπέρας ὀφθαλμός: η πανσέληνος
• ὅλους ποιητὰς ἐκμανθάνειν : μαθαίνω την ποίηση απ' έξω, τη μαθαίνω ολότελα, την απομνημονεύω
• δι᾽ ὅλης τῆς νυκτός: όλη τη νύχτα
• ὑγιὴς καὶ ὅλος: σώος και αρτιμελής, αβλαβής
• ὅλῳ καὶ παντί - ὅλον καὶ τὸ πᾶν - τῷ παντὶ καὶ ὅλον : εντελώς, όλως δι' όλου
• εἰς τὸ ὅλον - κατὰ ὅλον - κατὰ ὅλου: καθ' ολοκληρία, στο σύνολο
• οὐδ' ὅλ᾽ ἐξ ὅλων εὗρον : έφαγα τον κόσμο να τον βρω, αλλά δεν τον βρήκα