Συζήτηση:απαντώ

Τέταρτη έννοια του ρήματος

Για την αμετάβατη, τριτοπρόσωπη χρήση του ρήματος «απαντώ», δηλ. απαντά, απαντούν, και αναφορικά με το ερώτημα αν η μορφή «απαντά» ή «απαντάται» είναι σωστή ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης, καθηγητής της γλωσσολογίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, γράφει: «απαντά ή απαντάται; Το απαντώ είναι αρχαία λέξη. Κύρια σημασία της στην Αρχαία ήταν η σημ. του «συναντώ» (το ρήμα συναντώ υπήρχε επίσης στην Αρχαία με την ίδια περίπου σημασία. Η σημερινή σημ. της λέξης προήλθε από αρχαίες χρήσεις, όπως «ἀπαντῶ πρὸς τὴν ἐρώτησιν / το πρόβλημα» (Αριστοτ.), που σήμαιναν αρχικά «καταπιάνομαι, επιχειρώ, μπαίνω, ανταποκρίνομαι». Oι αρχαίοι, με τη σημ. του «απαντώ» χρησιμοποιούσαν το αποκρίνομαι, που χρησιμοποιούμε και σήμερα. Το απαντώ ξεκινάει ως σύνθετο του αρχ. ἀντῶ «συναντώ» (ομόρριζο του αντί, έναντι, εναντίον κ.τ.ο.), από όπου παρήχθησαν τα: απ-αντώ, συν-αντώ, κατ-αντώ, προϋπ-αντώ. Τελος, ήδη στην Αρχαία το απαντώ χρησιμοποιήθηκε και ως αμετάβατο ρ. με τη σημ. του «βρίσκομαι, εμφανίζομαι, υπάρχω». Επομένως, είναι σωστό (και αρχαίο ήδη) να λέμε «Η λέξη αυτή απαντά στον Παπαδιαμάντη / στα μεσαιωνικά κείμενα» κ.τ.ο., και όχι «Η λέξη αυτή απαντάται…» Planomenos 12:27, 8 Ιουνίου 2011 (UTC)

Ναι μεν, αλλά ... Το απαντάται είναι πολύ διαδεδομένο για να το αγνοήσουμε. Η αναφορά και των δύο τύπων είναι μάλλον επιβεβλημένη. --Flyax 13:53, 8 Ιουνίου 2011 (UTC)

☏ Planomenos Τρία σχόλια: α) Αυτού του είδους τα επιχειρήματα (δηλαδή του τύπου: «έτσι ήταν και τότε ή έτσι το βρίσκουμε και στο τάδε κείμενο») δεν με πείθουν για το αν ένας τύπος είναι σωστός ή όχι και ο λόγος είναι ότι εξακολουθεί να υπάρχει γραμματική (η οποία περιέχει εκτός από κανόνες και εξαιρέσεις βέβαια) για κάποιο λόγο β) στο ίδιο το κείμενο που παραθέτετε λέει «στην Αρχαία το απαντώ χρησιμοποιήθηκε και ως αμετάβατο» - τονίζω το «και». Δεν γνωρίζω αρχαία αλλά είμαι βέβαιος ότι τα γλωσσικά λάθη δεν είναι προνόμιο μόνο των νέων - τώρα το εάν και κατά πόσο πρέπει να τα διαινίζουμε είναι μία ξεχωριστή συζήτηση. γ) Εκτός από του Γ. Μπαμπινιώτη (Γ.Μ.) γνωρίζει κανείς εάν υπάρχουν άλλες αναφορές γλωσσολόγων στο θέμα; Καλό θα ήταν να είχαμε κι άλλες απόψεις (ακόμα κι είναι απόλυτα σύμφωνες με του Γ. Μ.) ώστε να παρουσιάζεται (στο βαθμό που είναι εφικτό) μια κάποια ευρύτητα απόψεων. Εμένα δεν με πείθουν (μέχρι στιγμής) κάποιες από τις αρχές του, όχι τόσο γλωσσολογικά (διότι δεν γνωρίζω γλωσσολογία), αλλά λογικά - όπως αυτή που διαφαίνεται στην προκείμενη περίπτωση. Τώρα βέβαια μπορεί κάποιος να πει ότι αντιτίθεμαι μόνο και μόνο διότι η γραμματική και το συντακτικό που διδάχτηκα στο σχολείο δεν είχαν γραφτεί από το συγκεκριμένο επιστήμονα. Ναι και όχι. Ναι διότι η γλώσσα που διδάχτηκα ήταν αυτή που επικρατούσε να θεωρείτο ως ορθή τότε και όχι διότι δεν μπορεί «η γλώσσα» να μεταβάλλεται μονίμως πάνω σε ένα άξονα που υπακούει στον κανόνα «είναι σωστό γιατί έτσι συνηθίζεται τώρα ή έτσι αποφασίσαμε ότι είναι τώρα (αύριο θα αποφασίσουμε μάλλον κάτι άλλο)». Αυτός για μένα είναι ο ορισμός του κανόνα που αναιρεί εξαρχής τον εαυτό του. Πιστεύω ότι ένας διαρκής αγώνας επανακαθορισμού της γλώσσας (όπως συμβαίνει στα νέα ελληνικά για περισσότερο από ένα αιώνα πλέον) πιο πολύ κακό παρά καλό μπορεί να κάνει στη γλώσσα. Stelios21r (συζήτηση) 11:34, 26 Απριλίου 2019 (UTC)