ποταμός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ ενημέρωση των interwikis, προσθήκη eu |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 3:
==={{ετυμολογία}}===
: '''{{PAGENAME}}''' < {{αρχ}} ποταμός
Η φράση συναντάται στην τραγωδία ¨Μήδεια¨ του Ευριπίδη στο 2° χορικό (στ. 410 κε)
ἄνω ποταμῶν ἱερῶν χωροῦσι παγαί͵ [στρ.
καὶ δίκα καὶ πάντα πάλιν στρέφεται.
ἀνδράσι μὲν δόλιαι βουλαί͵ θεῶν δ΄
οὐκέτι πίστις ἄραρε·
τὰν δ΄ ἐμὰν εὔκλειαν ἔχειν βιοτὰν στρέψουσι φᾶμαι·
ἔρχεται τιμὰ γυναικείῳ γένει· [410-415]
Απο τη μετάφαση του Π. Πρεβελάκη, διαβάζουμε
Τα Ιερά τα ποτάμια γυρίζουν [στρ.
εκεί πάνω που πιάνουνται. Ναί! Δικιοσύνη
και τα πάντα άνω-κάτω στραφήκαν.
Των αντρών δολερές οι βουλές,
κ' είναι η πίστη στους θεούς σαλεμένη.
Αλλ' η ζήση η δική μου τρανά θ' ακουστεί,
τί θ' αλλάξει του πλήθους η γνώμη.
Να, ζυγώνει η τιμή το γυναίκειο το γένος·
πια ποτέ κακοκέλαδη φήμη
στίς γυναίκες δε θάχει να σούρνει.
Το κυρίως νόημα είναι, «τα πάντα άνω-κάτω στραφήκαν».
Η Μήδεια είναι γυναίκα του Ιάσονα κι εγγονή του Θεού Ήλιου. Όταν όμως ο Ιάσονας την παρατά, για την κατά πολύ νεότερη θυγατέρα του Κορίνθιου βασιλιά Κρέοντα, τη Γλαύκη ή Κρέουσα και τελικά τη μνηστεύεαται, ο Ευριπίδης παρουσιάζει μια Μήδεια φρικιαστική μέσα στην τραγικότητά της, ενώ παράλληλα δημιουργεί τις προϋποθέσεις μιας Μήδειας συμπαθητικής ή εν πάση περιπτώσει κατανοητής με ανθρώπινους όρους —και ταυτόχρονα υποσκάπτει σοβαρά το ηρωικό μεγαλείο του Ιάσονα.
Με τον στίχο αυτό ο Ευριπίδης θέλει να καταδείξει τη σοβαρότητα που σήμαινε η πράξη αυτή του Ιάσονα για τη Μήδεια. Σήμαινε κάτι το υπερβολικά παράδοξο, όσο και το να κυλάνε τα ποτάμια προς το βουνό και όχι από την πηγή του βουνού που είναι ψηλά, σε σχέση με τις λίμνες ή τις θάλασσες που είναι χαμηλότερα, κάτω. Και έτσι, όσο απίθανο είναι το προς το άνω (ρεύμα των) ποταμών, άλλο τόσο απίθανη ήταν και κάθε πράξη πέρα από τη φυσική πραγματικότητα (της ανάποδης πορείας των ποταμών).
Το νόημα της φράσης αυτής του Ευριπίδη, με την γνωστή ή άγνωστη για πολλούς καταγωγή της, έχει φτάσει ως τις μέρες μας με το ίδιο αναλλοίωτο νόημα, προκειμένου να καταδείξει το παράλογο κάθε πράξης που δεν συμβαδίζει με την φυσική ροή των πραγμάτων.
==={{προφορά}}===
{{ΔΦΑ|pɔ.ta.ˈmɔs|γλ=el}}
Γραμμή 116 ⟶ 143 :
[[ru:ποταμός]]
[[tr:ποταμός]]
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Boedeker, D. 1997. «Becoming Medea: Assimilation in Euripides», στο J.J. Clauss & S. Iles Johnston (επιμ), Medea: Essays on Medea in Myth, Literature, Philosophy, and Art, Princeton, σσ. 44-70.
Bongie, Ε.Β. 1997. «Heroic Elements in the Medea of Euripides,» Transactions of the American Philological Association 107:27-56.
Burnett, A.P. 1973. «Medea and the Tragedy of Revenge,» Classical Philology 68:1-24.
Foley, H. P. 2001. Female acts in Greek tragedy. Martin Classical lectures. New Jersey: Princeton University Press, σσ. 243-271.
Mastronarde, D. J. 2006. Ευριπίδου Μήδεια. Μτφρ. Δ. Γιωτοπούλου. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
| |||