ἅλυσος

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ἅλυσος < αρχαία ελληνική ἅλυσις. Η τροπή σε δευτερόκλιτο (σε -ος) σχολιάζεται από τον Γεώργιο Χατζιδάκι, MNE B' 140. Δείτε και το νεοελληνικό λαϊκό αρσενικό, «ο άλυσος».

Ουσιαστικό

ἅλυσος θηλυκό, επίσης, τύπος αρσενικού

• η αλυσίδα
  1. κόσμημα στο λαιμό

     άλλες μορφές: αρσενικό: ※  εἰς δὲ τὸ στῆθος του εἶχεν ὁλόχρυσον ἅλυσον (Διγενής, [χφ Άνδρου-Θεσσαλονίκης].38935

     ≈ συνώνυμα: ἁλυσίδα

  2. για τις αλυσίδες, δεσμά της φυλακής
  3. αλυσίδα λιμανιού

     ≈ συνώνυμα: ἅλυσις

Κλιτικοί τύποι

για το θηλυκό

• της ἁλύσου (αιτιατική ενικού)
• τὴν ἅλυσον (αιτιατική ενικού)
• τὲς ἅλυσες (αιτιατική πληθυντικού, και ἁλυ?σες

Παράγωγα

• ἁλυσοπλεμένος
• ἁλυσοχειροδεμένος, ἁλυσοχεροδεμένος

Συγγενικά

Δείτε τα παράγωγα των τύπων:

1. ἁλυσίδα & ἁλυσίδιν
2. ἅλυσις

Δείτε επίσης

• (καθαρεύουσα), θηλυκό ἅλυσος: η αλυσίδα

  ※  ἐνώ η περισφίγγουσα αυτοὺς ανθρωπίνη άλυσος καθίστατο τοσούτω στενή, ώστε και η αναπνοὴ αυτών ήρχιζε να στενοχωρήται (Εμμανουήλ Ροΐδης, Η Πάπισσα Ιωάννα, Μέρος Γ, μεταγραφή σε μονοτονικό.)

Πηγές

•  - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας. 
• άλυσος -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].