χειροτονώ

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

χειροτονώ < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή χειροτονῶ, συνηρημένος τύπος του χειροτονέω (αρχαία σημασία: ψηφίζω) < (χείρ) χειρο- + → δείτε  τείνω

Προφορά

ΔΦΑ : /çi.ɾo.toˈno/

τυπογραφικός συλλαβισμός : χει‐ρο‐το‐νώ

Ρήμα

χειροτονώ, αόρ.: χειροτόνησα, παθ.φωνή: χειροτονούμαι/χειροτονιέμαι, π.αόρ.: χειροτονήθηκα, μτχ.π.π.: χειροτονημένος

1. (εκκλησιαστικός όρος, με παθητική φωνή: χειροτονούμαι) τελώ το μυστήριο κατά το οποίο ένας λαϊκός γίνεται διάκονος ή ένας κληρικός ανέρχεται στο βαθμό του πρεσβύτερου ή του επισκόπου
2. (μεταφορικά, οικείο, με παθητική φωνή: χειροτονιέμαι) ξυλοκοπώ, δέρνω

   ≈ συνώνυμα: καταχερίζω

Συγγενικά

• αυτοχειροτόνητος
• αυτοχειροτονούμαι
• αχειροτόνητος
• χειροτονημένος
• χειροτόνηση
• χειροτονία

• → δείτε τις λέξεις χέρι και τείνω

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χειροτονώ	χειροτονούσα	θα χειροτονώ	να χειροτονώ		χειροτονώντας
β' ενικ.	χειροτονείς	χειροτονούσες	θα χειροτονείς	να χειροτονείς
γ' ενικ.	χειροτονεί	χειροτονούσε	θα χειροτονεί	να χειροτονεί
α' πληθ.	χειροτονούμε	χειροτονούσαμε	θα χειροτονούμε	να χειροτονούμε
β' πληθ.	χειροτονείτε	χειροτονούσατε	θα χειροτονείτε	να χειροτονείτε	χειροτονείτε
γ' πληθ.	χειροτονούν(ε)	χειροτονούσαν(ε)	θα χειροτονούν(ε)	να χειροτονούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		χειροτόνησα	θα χειροτονήσω	να χειροτονήσω		χειροτονήσει
β' ενικ.		χειροτόνησες	θα χειροτονήσεις	να χειροτονήσεις	χειροτόνησε
γ' ενικ.		χειροτόνησε	θα χειροτονήσει	να χειροτονήσει
α' πληθ.		χειροτονήσαμε	θα χειροτονήσουμε	να χειροτονήσουμε
β' πληθ.		χειροτονήσατε	θα χειροτονήσετε	να χειροτονήσετε	χειροτονήστε
γ' πληθ.		χειροτόνησαν χειροτονήσαν(ε)	θα χειροτονήσουν(ε)	να χειροτονήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω χειροτονήσει	είχα χειροτονήσει	θα έχω χειροτονήσει	να έχω χειροτονήσει
β' ενικ.	έχεις χειροτονήσει	είχες χειροτονήσει	θα έχεις χειροτονήσει	να έχεις χειροτονήσει
γ' ενικ.	έχει χειροτονήσει	είχε χειροτονήσει	θα έχει χειροτονήσει	να έχει χειροτονήσει
α' πληθ.	έχουμε χειροτονήσει	είχαμε χειροτονήσει	θα έχουμε χειροτονήσει	να έχουμε χειροτονήσει
β' πληθ.	έχετε χειροτονήσει	είχατε χειροτονήσει	θα έχετε χειροτονήσει	να έχετε χειροτονήσει
γ' πληθ.	έχουν χειροτονήσει	είχαν χειροτονήσει	θα έχουν χειροτονήσει	να έχουν χειροτονήσει

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χειροτονούμαι	χειροτονούμουν	θα χειροτονούμαι	να χειροτονούμαι
β' ενικ.	χειροτονείσαι	χειροτονούσουν	θα χειροτονείσαι	να χειροτονείσαι
γ' ενικ.	χειροτονείται	χειροτονούνταν	θα χειροτονείται	να χειροτονείται
α' πληθ.	χειροτονούμαστε	χειροτονούμασταν χειροτονούμαστε	θα χειροτονούμαστε	να χειροτονούμαστε
β' πληθ.	χειροτονείστε	χειροτονούσασταν χειροτονούσαστε	θα χειροτονείστε	να χειροτονείστε	χειροτονείστε
γ' πληθ.	χειροτονούνται	χειροτονούνταν	θα χειροτονούνται	να χειροτονούνται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		χειροτονήθηκα	θα χειροτονηθώ	να χειροτονηθώ		χειροτονηθεί
β' ενικ.		χειροτονήθηκες	θα χειροτονηθείς	να χειροτονηθείς	χειροτονήσου
γ' ενικ.		χειροτονήθηκε	θα χειροτονηθεί	να χειροτονηθεί
α' πληθ.		χειροτονηθήκαμε	θα χειροτονηθούμε	να χειροτονηθούμε
β' πληθ.		χειροτονηθήκατε	θα χειροτονηθείτε	να χειροτονηθείτε	χειροτονηθείτε
γ' πληθ.		χειροτονήθηκαν χειροτονηθήκαν(ε)	θα χειροτονηθούν(ε)	να χειροτονηθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω χειροτονηθεί	είχα χειροτονηθεί	θα έχω χειροτονηθεί	να έχω χειροτονηθεί		χειροτονημένος
β' ενικ.	έχεις χειροτονηθεί	είχες χειροτονηθεί	θα έχεις χειροτονηθεί	να έχεις χειροτονηθεί
γ' ενικ.	έχει χειροτονηθεί	είχε χειροτονηθεί	θα έχει χειροτονηθεί	να έχει χειροτονηθεί
α' πληθ.	έχουμε χειροτονηθεί	είχαμε χειροτονηθεί	θα έχουμε χειροτονηθεί	να έχουμε χειροτονηθεί
β' πληθ.	έχετε χειροτονηθεί	είχατε χειροτονηθεί	θα έχετε χειροτονηθεί	να έχετε χειροτονηθεί
γ' πληθ.	έχουν χειροτονηθεί	είχαν χειροτονηθεί	θα έχουν χειροτονηθεί	να έχουν χειροτονηθεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι χειροτονημένος - είμαστε, είστε, είναι χειροτονημένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν χειροτονημένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν χειροτονημένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι χειροτονημένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι χειροτονημένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι χειροτονημένος - να είμαστε, να είστε, να είναι χειροτονημένοι

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χειροτονιέμαι	χειροτονιόμουν(α)	θα χειροτονιέμαι	να χειροτονιέμαι
β' ενικ.	χειροτονιέσαι	χειροτονιόσουν(α)	θα χειροτονιέσαι	να χειροτονιέσαι
γ' ενικ.	χειροτονιέται	χειροτονιόταν(ε)	θα χειροτονιέται	να χειροτονιέται
α' πληθ.	χειροτονιόμαστε	χειροτονιόμαστε χειροτονιόμασταν	θα χειροτονιόμαστε	να χειροτονιόμαστε
β' πληθ.	χειροτονιέστε	χειροτονιόσαστε χειροτονιόσασταν	θα χειροτονιέστε	να χειροτονιέστε	χειροτονιέστε
γ' πληθ.	χειροτονιούνται	χειροτονιόνταν(ε) χειροτονιούνταν χειροτονιόντουσαν	θα χειροτονιούνται	να χειροτονιούνται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		χειροτονήθηκα	θα χειροτονηθώ	να χειροτονηθώ		χειροτονηθεί
β' ενικ.		χειροτονήθηκες	θα χειροτονηθείς	να χειροτονηθείς	χειροτονήσου
γ' ενικ.		χειροτονήθηκε	θα χειροτονηθεί	να χειροτονηθεί
α' πληθ.		χειροτονηθήκαμε	θα χειροτονηθούμε	να χειροτονηθούμε
β' πληθ.		χειροτονηθήκατε	θα χειροτονηθείτε	να χειροτονηθείτε	χειροτονηθείτε
γ' πληθ.		χειροτονήθηκαν χειροτονηθήκαν(ε)	θα χειροτονηθούν(ε)	να χειροτονηθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω χειροτονηθεί	είχα χειροτονηθεί	θα έχω χειροτονηθεί	να έχω χειροτονηθεί		χειροτονημένος
β' ενικ.	έχεις χειροτονηθεί	είχες χειροτονηθεί	θα έχεις χειροτονηθεί	να έχεις χειροτονηθεί
γ' ενικ.	έχει χειροτονηθεί	είχε χειροτονηθεί	θα έχει χειροτονηθεί	να έχει χειροτονηθεί
α' πληθ.	έχουμε χειροτονηθεί	είχαμε χειροτονηθεί	θα έχουμε χειροτονηθεί	να έχουμε χειροτονηθεί
β' πληθ.	έχετε χειροτονηθεί	είχατε χειροτονηθεί	θα έχετε χειροτονηθεί	να έχετε χειροτονηθεί
γ' πληθ.	έχουν χειροτονηθεί	είχαν χειροτονηθεί	θα έχουν χειροτονηθεί	να έχουν χειροτονηθεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι χειροτονημένος - είμαστε, είστε, είναι χειροτονημένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν χειροτονημένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν χειροτονημένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι χειροτονημένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι χειροτονημένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι χειροτονημένος - να είμαστε, να είστε, να είναι χειροτονημένοι

Μεταφράσεις

    χειροτονώ

αγγλικά : ordain (en) γαλλικά : 1-ordonner (fr), 2-rosser (fr)

Πηγές

• χειροτονώ - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας