φιλέω

Αρχαία ελληνικά (grc)

Αρχικοί Χρόνοι
Ενεστώτας	φιλέω-ῶ
Παρατατικός	ἐφίλουν
Μέλλοντας	φιλήσω
Αόριστος	ἐφίλησα
Παρακείμενος	πεφίληκα
Υπερσυντέλικος	-

Ετυμολογία

φιλέω < φίλος + jω

Ρήμα

φιλέω (απαντά σπανίως και ως φίλημμι και φίλειμι)

1. Στους ομηρικούς χρόνους είχε την έννοια του φέρομαι ευγενικά, φιλοξενώ, καλοδέχομαι κάποιον, καλωσορίζω, φιλεύω

   παρ᾽ ἄμμι φιλήσεαι

2. Μετά τους ομηρικούς χρόνους σταδιακά απέκτησε τις επιπλέον έννοιες αγαπώ, αρέσκομαι σε κάτι, εγκρίνω, επιδοκιμάζω

   ὅσα θεοὶ ἀνθρώποις οὓς φιλοῦσιν (όσα <δίνουν> οι θεοί στους ανθρώπους που αγαπούν)

3. συνηθίζω, και ως απρόσωπο ειδικά, έχει την έννοια του "όπως συνηθίζεται" ή "όπως γίνεται συνήθως"

   ὡς δὴ φιλεῖ

   αὔρη δὲ ἀπὸ ψυχροῦ τινος φιλέει πνέειν (η αύρα συνήθως έρχεται από ψυχρά μέρη)

4. δίνω φιλί, κάνω έρωτα με κάποιον/κάποιαν (και οι δύο πολύ μεταγενέστερες έννοιες)

   τὸ φίλαμα, τὸ τὸν Ἄδωνιν φίλασεν (το φίλημα που έδωσε στον Άδωνι)

   τὰς παρειὰς φιλέονται (φιλιώνται στα μάγουλα)

5. το μέσο φιλοῦμαι δείχνει αμοιβαιότητα θετικών αισθημάτων και το παθητικό σημαίνει ότι γίνομαι αντικείμενο αγάπης, φιλοξενούμαι, με τιμούν

Αρχικοί Χρόνοι
Ενεστώτας	φιλοῦμαι
Παρατατικός	ἐφιλούμην
Μέλλοντας	φιλήσομαι φιληθήσομαι(μεταγ.)
Αόριστος	ἐφιλάμην ἐφιλήθην
Παρακείμενος	πεφίλημαι
Υπερσυντέλικος	ἐπεφιλήμην (μεταγ.)
Τετ. Μέλλων	πεφιλήσομαι (μεταγ.)

Συγγενικά

• φίλιος
• φίλημα και δωρικός τύπος  φίλαμα
• φίλτρον
• φίλιννα (η αγαπούλα)
• φίλιος (που ανήκει σε φίλο)
• φιλητέον (που πρέπει, του αξίζει να το προτιμάς)
• φιλητός (αξιαγάπητος)
• φιλητικός (ο τρυφερός
• ὁ, ἡ φιλήτωρ (ο εραστής, η ερωμένη)
• φιλότης (η φιλική προσέγγιση, διάθεση αλλά και η ερωτική πράξη), φιλημοσύνη (η τρυφερή ή φιλική διάθεση), φιλία
• φιλοτήσιος
• φίλτρον
• τα φιλίτια
• ἄφιλος
• δημοφιλής (δήμος + φιλέω)

Σύνθετα

• ἀντιφιλέω - ἀντιφιλῶ (: ανταποκρίνομαι στον έρωτα, στο φιλί)
• καταφιλέω - καταφιλῶ (αγαπάω πολύ, φιλάω πολλές φορές)
• ὑπερφιλέω-ὑπερφιλῶ ( υπεραγαπώ )

Άλλες μορφές

• αιολικός τύπος : φίλημμι
• βοιωτικός τύπος : φίλειμι