Βικιλεξικό

φάος

Αρχαία ελληνικά (grc)

επεξεργασία
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική τὸ φάος τὰ φάεᾰ
      γενική τοῦ φάεος & φάους τῶν φᾰέων
      δοτική τῷ φάεϊ τοῖς φάεσῐ(ν)
    αιτιατική τὸ φάος τὰ φάεᾰ
     κλητική ὦ! φάος φάεᾰ
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  φάεε
γεν-δοτ τοῖν  φᾰέοιν
3η κλίση, Κατηγορία 'βέλος' όπως «βέλος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

  Ετυμολογία

επεξεργασία
φάος < *φάϜ-ος με θέμα *φᾰ-[1] < (κληρονομημένο) πρωτοελληνική *pʰáos < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *bʰéh₂os < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *bʰeh₂- (φωτίζω, λάμπω) [2]
Η γενική ενικού φάεος < *φάϜεσ-ος

  Ουσιαστικό

επεξεργασία

φάος, φάεος ουδέτερο / συνηρημένο: φῶς

  1. το φως
  2. η ημέρα
    ⮡  κρισίμων φαέων (κρίσιμων ημερών, σημαντικών)
  3. εστία φωτιάς
    → δείτε φῶς
  4. (μεταφορικά) όπως σήμερα λέμε «είσαι το φως των ματιών μου» ή «φώς μου!»
    → χρειάζεται παράθεμα ⌘Πίνδαρος
    φάος ὀμμάτων, ὄσσων
    ἦλθες, Τηλέμαχε, γλυκερὸν φάος
    → χρειάζεται παράθεμα(Ανακρέων)
    ὦ φάος Ἑλλήνων
  5. τα μάτια (φάεα)
  6. αυτό που λάμπει και αποκαλύπτει
    → χρειάζεται παράθεμα (Ευριπίδης)
    τῆς ἀληθείας τὸ φῶς
    (Καινή Διαθήκη, Ιωάννου Α. 5)
    ὁ θεὸς φῶς ἐστὶν καὶ σκοτία οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ οὐδεμία

Άλλες μορφές

επεξεργασία

Εκφράσεις

επεξεργασία
  • τὸ φῶς κόσμον παρέχει : το φως της ημέρας είναι εγγύηση τάξης, αλλά και "η διαύγεια είναι εγγύηση τάξης"

Συγγενικά

επεξεργασία
 ετυμολογικό πεδίο 
φαε- 

(Χρειάζεται επεξεργασία)

  • → δείτε και τη λέξη φῶς για θέματα με φωτ-

  Αναφορές

επεξεργασία
  1. ↑ φως - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. 
  2. ↑ φάος σελ. 1551-2 - Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek. [Ετυμολογικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας] (στα αγγλικά) με την αρωγή του Lucien van Beek. Leiden: Brill. Τόμοι 1‑2.

  Πηγές

επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiktionary.org/w/index.php?title=φάος&oldid=6963001"