πέτομαι
Νέα ελληνικά (el)
επεξεργασία
Ετυμολογία
επεξεργασία
- πέτομαι < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική πέτομαι Συγκρίνετε με το πετάω
Προφορά
επεξεργασία
- ΔΦΑ : /ˈpe.to.me/
- τυπογραφικός συλλαβισμός : πέ‐το‐μαι
Ρήμα
επεξεργασία
- (για πτηνά, έντομα, τον νου και τη σκέψη) πετάω
- ※ Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879), Ο Γώγος
Τρέχει θολὸ κι ἀγνώριστο τοῦ Λούρου τὸ ποτάμι,
ὅπου σταλάζει μυστικὰ τὸ δάκρυ τῆς Ἠπείρου.
Ὁ γέρο-Πίνδος κάτασπρος καὶ πάντ᾿ ἀνδρειωμένος
πέτεται μὲ τὰ χιόνια του καὶ μὲ τὴν κλεφτουριά του·
στὸν ἥλιο ποὺ βασίλευε, τὸ μάτι του στυλώνει
καὶ λέγει στ᾿ ἄστρο τ᾿ οὐρανοῦ: «Ἐκεῖ ποὺ πᾶς νὰ δύσεις
ἂν σ᾿ ἐρωτήσουνε γιὰ μέ, νὰ πεῖς πῶς δὲν πεθαίνω.»
- ※ Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879), Ο Γώγος
- (μεταφορικά) κομπάζω, καυχιέμαι, καμαρώνω
- ※ Κωστής Παλαμάς, Η φλογέρα του Βασιλιά, στίχος 58 (1910)
Στη λεβεντιά του πέτεται κι ας είναι με τους σκλάβους.
Δε λες πως πάει στον τόπο του ραγιάς από τα ξένα,
λες από πόλεμο γυρνά και θρόνος τον προσμένει. [60]
Μόνος αυτός δε γονατά, μόνος αυτός δε σκύβει.
- ※ Κωστής Παλαμάς, Η φλογέρα του Βασιλιά, στίχος 58 (1910)
Ρηματικοί τύποι
επεξεργασία- πέτεται (πετάει)
- πετάμενος, πετούμενος (μετοχές)
Μεταφράσεις
επεξεργασία
Αναφορές
επεξεργασία
- ↑ ⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία, .
Αρχαία ελληνικά (grc)
επεξεργασία Ετυμολογία
επεξεργασία
πέτομαι, ήδη ομηρικό < θέμα πετ- πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *peth₂- (πετάω)
Ρήμα
επεξεργασία
πέτομαι
- (για τη φήμη) διαδίδομαι γρήγορα
- (για βέλη και ακόντια) κινούμαι με μεγάλη ταχύτητα
- (για ανθρώπους) κινούμαι πολύ γρήγορα
- (σχετικά με την ελπίδα) παίρνω φτερά, παίρνω θάρρος
- (για χαρακτήρα) είμαι άστατος
- (για πτηνά, έντομα, τον νου και τη σκέψη)
- πετάω
- φτερουγίζω, γυρίζω άσκοπα εδώ κι εκεί
Άλλες μορφές
επεξεργασίαΕκφράσεις
επεξεργασία- πτάμενος νοήματι: αυτός που πετάει με το νου, με τη σκέψη
Συγγενικά
επεξεργασίαΔείτε επίσης
επεξεργασία Πηγές
επεξεργασία
- πέτομαι - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- πέτομαι - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.