κάδος

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ο	κάδος	οι	κάδοι
γενική	του	κάδου	των	κάδων
αιτιατική	τον	κάδο	τους	κάδους
κλητική		κάδε		κάδοι
Κατηγορία όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

δύο κάδοι απορριμμάτων σε παραλία

Ετυμολογία

κάδος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική κάδος

Ουσιαστικό

κάδος αρσενικό

1. το ξύλινο ή μεταλλικό δοχείο για υγρά
2. το δοχείο διαφόρων διαστάσεων για τη συλλογή των σκουπιδιών

   ↪ κάδος απορριμμάτων

3. το κυλινδρικό περιστρεφόμενο εξάρτημα των πλυντηρίων όπου τοποθετούνται τα ρούχα

Συνώνυμα

• κουβάς
• γουβάς

Μεταφράσεις

    κάδος

αγγλικά : bin (en) (2) γαλλικά : 1. tonne (fr) à eau (fr) 2. conteneur (fr) à ordures (fr) 3. tambour (fr) γερμανικά : Mülltonne (de) ρουμανικά : cadă (ro)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	κάδος	οἱ	κάδοι
γενική	τοῦ	κάδου	τῶν	κάδων
δοτική	τῷ	κάδῳ	τοῖς	κάδοις
αιτιατική	τὸν	κάδον	τοὺς	κάδους
κλητική ὦ!		κάδε		κάδοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		κάδω
γεν-δοτ	τοῖν		κάδοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

κάδος ήδη τον 7ο αιώνα πκε στον Αρχίλοχο < δάνειο σημιτικής προέλευσης, Συγγενή: εβραϊκή כַּד (kad), ουγκαριτική 𐎋𐎄 (kd), αραμαϊκή 𐡊𐡃 (kd)

Ουσιαστικό

κάδος, -ου αρσενικό

1. αγγείο για νερό ή κρασί

   ※ 5ος↑ αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 20.1

   καὶ Φοινικηίου οἴνου κάδον.

   και ένα πιθάρι κρασί από χουρμάδες.

   Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  2/3ος↓ αιώνας ⌘ Ἀθήναιος ὁ Nαυκρατίτης, Δειπνοσοφισταί, 11, 66 483d, @scaife.perseus, @el.wikisource

   καὶ Ἀρχίλοχος ἐν Ἐλεγείοις ὡς ποτηρίου οὕτως·
   ἀλλ’ ἄγε σὺν κώθωνι θοῆς διὰ σέλματα νηὸς
   φοίτα καὶ κοίλων πώματ’ ἄφελκε κάδων,
   ἄγρει δ’ οἶνον ἐρυθρὸν ἀπὸ τρυγός·

   ΣτΕ: Ο Αθήναιος ο Ναυκρατίτης παραθέτει ένα απόσπασμα του ποιητή Αρχίλοχου.

2. κουβάς για άντληση νερού

   ※  5ος/4ος↑ αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Ἐκκλησιάζουσαι, στίχ. 1002 (1002-1004)

   τί δῆτα κρεάγρας τοῖς κάδοις ὠνοίμεθ᾽ ἄν, | ἐξὸν καθέντα γρᾴδιον τοιουτονὶ | ἐκ τῶν φρεάτων τοὺς κάδους ξυλλαμβάνειν;

   Τί τους θέμε τους γάντζους ν᾽ ανεβάζουμε τους κουβάδες απ᾽ τα πηγάδια μέσα; | Κατέβαζε μια τέτοιανε μπαμπόγρια | να σου τους φέρνει απάνου να τους παίρνεις.

   Μετάφραση (1970): Κώστας Βάρναλης, Αθήνα: Κέδρος @greek‑language.gr

   ≈ συνώνυμα: λατινικά cadus

3. μέτρο μέτρησης υγρών
4. κάλπη, ψηφοδόχος

   ≈ συνώνυμα: καδίσκος

Άλλες μορφές

• κάδδος

Συγγενικά

• καδδίζω
• κάδδιον
• κάδδιχος
• κάδιον
• καδίσκιον
• καδίσκος
• καδοποιός

Πηγές

• κάδος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• κάδος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.