ανάβω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ανάβω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική ἀνάβω < αρχαία ελληνική ἀνάπτω

Προφορά

ΔΦΑ : /aˈna.vo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : α‐νά‐βω

Ρήμα

ανάβω, αόρ.: άναψα, παθ.φωνή: ανάβομαι, π.αόρ.: ανάφτηκα, μτχ.π.π.: αναμμένος

1. (μεταβατικό)
   1. βάζω φωτιά σε κάτι

      ≈ συνώνυμα: καίω

   2. θέτω σε λειτουργία μια μηχανή ή συσκευή
   3. (μεταφορικά) θυμώνω κάποιον
   4. (μεταφορικά) ερεθίζω σεξουαλικά
2. (αμετάβατο)
   1. παίρνω φωτιά

      ※  Το σπίτι του γιατρού είναι από ξύλο, ανάβει σαν μπουρλότο. (Κοσμάς Πολίτης, Εroïca, 1937 [μυθιστόρημα])

   2. υπερθερμαίνομαι, είμαι υπερβολικά ζεστός

      ※  Τα μάγουλα, ο λαιμός της κυρα-Πίκας είχαν ανάψει. (Νίκος Καζαντζάκης, Ο φτωχούλης του Θεού, 1954 [μυθιστόρημα])

   3. τίθεμαι σε λειτουργία (για μηχανές, συσκευές)
   4. (μεταφορικά) θυμώνω
   5. (μεταφορικά) ερεθίζομαι σεξουαλικά

Συγγενικά

• άναμμα
• αναπτήρας

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	ανάβω	άναβα	θα ανάβω	να ανάβω		ανάβοντας
β' ενικ.	ανάβεις	άναβες	θα ανάβεις	να ανάβεις	άναβε
γ' ενικ.	ανάβει	άναβε	θα ανάβει	να ανάβει
α' πληθ.	ανάβουμε	ανάβαμε	θα ανάβουμε	να ανάβουμε
β' πληθ.	ανάβετε	ανάβατε	θα ανάβετε	να ανάβετε	ανάβετε
γ' πληθ.	ανάβουν(ε)	άναβαν ανάβαν(ε)	θα ανάβουν(ε)	να ανάβουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		άναψα	θα ανάψω	να ανάψω		ανάψει
β' ενικ.		άναψες	θα ανάψεις	να ανάψεις	άναψε
γ' ενικ.		άναψε	θα ανάψει	να ανάψει
α' πληθ.		ανάψαμε	θα ανάψουμε	να ανάψουμε
β' πληθ.		ανάψατε	θα ανάψετε	να ανάψετε	ανάψτε
γ' πληθ.		άναψαν ανάψαν(ε)	θα ανάψουν(ε)	να ανάψουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω ανάψει	είχα ανάψει	θα έχω ανάψει	να έχω ανάψει
β' ενικ.	έχεις ανάψει	είχες ανάψει	θα έχεις ανάψει	να έχεις ανάψει	έχε αναμμένο
γ' ενικ.	έχει ανάψει	είχε ανάψει	θα έχει ανάψει	να έχει ανάψει
α' πληθ.	έχουμε ανάψει	είχαμε ανάψει	θα έχουμε ανάψει	να έχουμε ανάψει
β' πληθ.	έχετε ανάψει	είχατε ανάψει	θα έχετε ανάψει	να έχετε ανάψει	έχετε αναμμένο
γ' πληθ.	έχουν ανάψει	είχαν ανάψει	θα έχουν ανάψει	να έχουν ανάψει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (μεταβατικοί)
Παρακείμενος	έχω (έχεις, έχει, έχουμε, έχετε, έχουν) αναμμένο
Υπερσυντέλικος	είχα (είχες, είχε , είχαμε, είχατε, είχαν) αναμμένο
Συντελ. Μέλλ.	θα έχω (θα έχεις, θα έχει, θα έχουμε, θα έχετε, θα έχουν) αναμμένο
Υποτακτική	να έχω (να έχεις, να έχει, να έχουμε, να έχετε, να έχουν) αναμμένο

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	ανάβομαι	αναβόμουν(α)	θα ανάβομαι	να ανάβομαι
β' ενικ.	ανάβεσαι	αναβόσουν(α)	θα ανάβεσαι	να ανάβεσαι
γ' ενικ.	ανάβεται	αναβόταν(ε)	θα ανάβεται	να ανάβεται
α' πληθ.	αναβόμαστε	αναβόμαστε αναβόμασταν	θα αναβόμαστε	να αναβόμαστε
β' πληθ.	ανάβεστε	αναβόσαστε αναβόσασταν	θα ανάβεστε	να ανάβεστε	(ανάβεστε)
γ' πληθ.	ανάβονται	ανάβονταν αναβόντουσαν	θα ανάβονται	να ανάβονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		ανάφτηκα	θα αναφτώ	να αναφτώ		αναφτεί
β' ενικ.		ανάφτηκες	θα αναφτείς	να αναφτείς	ανάψου
γ' ενικ.		ανάφτηκε	θα αναφτεί	να αναφτεί
α' πληθ.		αναφτήκαμε	θα αναφτούμε	να αναφτούμε
β' πληθ.		αναφτήκατε	θα αναφτείτε	να αναφτείτε	αναφτείτε
γ' πληθ.		ανάφτηκαν αναφτήκαν(ε)	θα αναφτούν(ε)	να αναφτούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω αναφτεί	είχα αναφτεί	θα έχω αναφτεί	να έχω αναφτεί		αναμμένος
β' ενικ.	έχεις αναφτεί	είχες αναφτεί	θα έχεις αναφτεί	να έχεις αναφτεί
γ' ενικ.	έχει αναφτεί	είχε αναφτεί	θα έχει αναφτεί	να έχει αναφτεί
α' πληθ.	έχουμε αναφτεί	είχαμε αναφτεί	θα έχουμε αναφτεί	να έχουμε αναφτεί
β' πληθ.	έχετε αναφτεί	είχατε αναφτεί	θα έχετε αναφτεί	να έχετε αναφτεί
γ' πληθ.	έχουν αναφτεί	είχαν αναφτεί	θα έχουν αναφτεί	να έχουν αναφτεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι αναμμένος - είμαστε, είστε, είναι αναμμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν αναμμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν αναμμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι αναμμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι αναμμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι αναμμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι αναμμένοι

Μεταφράσεις

    ανάβω

αγγλικά : light (en), turn on (en) γαλλικά : allumer (fr) εβραϊκά : להדליק (he) ισπανικά : encender (es) ιταλικά : accendere (it) πολωνικά : zapalać (pl) πορτογαλικά : atear (pt) τουρκικά : yakmak (tr)

Μεταφράσεις προς κατάταξη κατά έννοια

    για έλεγχο

τουρκικά : yakmak (tr) (1), yanmak (tr) (2), ateşlenmek (tr) (3), çalıştırmak (tr), ateşlemek (tr) (4), çalışmak (tr) (5), azdırmak (tr), yakmak (tr), kudurtmak (tr), çıldırtmak (tr) (6), azmak (tr), yanmak (tr), kudurmak (tr), çıldırmak (tr) (7)