αγαθός

Ελληνικά (el)

πτώση	ενικός
ονομαστική	αγαθός	αγαθή	αγαθό
γενική	αγαθού	αγαθής	αγαθού
αιτιατική	αγαθό	αγαθή	αγαθό
κλητική	αγαθέ	αγαθή	αγαθό
πτώση	πληθυντικός
ονομαστική	αγαθοί	αγαθές	αγαθά
γενική	αγαθών	αγαθών	αγαθών
αιτιατική	αγαθούς	αγαθές	αγαθά
κλητική	αγαθοί	αγαθές	αγαθά

Ετυμολογία

αγαθός < αρχαία ελληνική ἀγαθός < ἀχασός και ἀγασός (δωρ.) που πιθανόν να προέρχονται από το ρήμα χασέω -είχε την έννοια του χωρίζω αλλά και του επιθυμώ διακαώς

Προφορά

ΔΦΑ : /a.ɣaˈθɔs/

Επίθετο

αγαθός, -ή, -ο

1. αυτός που ενεργεί με καλές και αγνές προθέσεις, και που δεν συνυπολογίζει τις αρνητικές παραμέτρους είτε από αφέλεια είτε από συνειδητή επιλογή.
2. αφελής και απλοϊκός
3. αυτός που έχει νοητική υστέρηση, βλάκας

Σημειώσεις

Πιο συχνά χρησιμοποιείται με την έννοια του αφελή/απλοϊκού από το Μεσαίωνα και μετά παρά με εκείνη αυτού που περιφρονεί το κακό από επιλογή. Στην αρχαιότητα δεν είχε την έννοια του αφελούς και χαρακτήριζε το αμιγώς θετικό άτομο. Την ίδια έννοια είχε και στην πρώτη περίοδο του Χριστιανισμού.

Εκφράσεις

• αγαθός άνθρωπος
• δεν καταλαβαίνει πού το πάνε, είναι αγαθιάρης
• Αυτό αναφέρεται στον «Αγαθούλη» (Candide) του Βολταίρου, που κοροϊδεύει τον Λάιμπνιτζ και την αισιοδοξία του ως αφέλεια
• είναι καλός κἀγαθός (και αγαθός). Φράση που σήμαινε για τον Ηρόδοτο και γενικά για τους αρχαίους Ελληνες τον ηθικό και χρήσιμο πολίτη
• «Αγαθών, αγαθίδες» Αρχαία παροιμία, που σήμαινε ότι όταν έκανες ένα καλό, εισέπραττες την ευγνωμοσύνη σε πολλαπλάσια αγαθά -η αγαθίδα ήταν το κουβάρι.

Συγγενικές λέξεις

• αγαθά
• αγαθότητα
• αγαθοσύνη
• αγαθούλης
• αγαθιάρης
• αγαθό
• Αγάθων

Σύνθετα

• αγαθοεργία
• αγαθοεργός
• αγαθοποιός
• αγαθόφρων
• Αγαθοσθένης
• Αγαθοκλής
• Αγαθόκλεια
• Αγαθόβουλος
• Αγαθόνικος
• Αγάθοπος
• Αγαθάγγελος
• Αγαθόφυτο (άγριο σπανάκι)
• Αγαθόφυλλο

Αντώνυμα

• κακός
• σατανικός
• ανήθικος
• κακών προθέσεων
• καχύποπτος
• ψαγμένος
• φιλύποπτος

Μεταφράσεις

    αγαθός

αγγλικά : kind (en) naive (en) γαλλικά : bon (fr), innocent (fr) εβραϊκά : טוב-לב (he) תמים (he) ιταλικά : gentile (it)

πολωνικά : dobry (pl), dobroduszny (pl)

Ουσιαστικό

αγαθός αρσενικό

• (ναυτικός όρος) τμήμα της καρίνας

Κύριο όνομα

Αγαθός αρσενικό

• χωριό της Εύβοιας, κοντά στην Κάρυστο

Κύριο όνομα

Αγαθός Δαίμων αρσενικό

• αρχαία ονομασία ενός στομίου του Νείλου, κοντά στο σημερινό Ρασίντ (=Ροζέτα, στα ελληνικά κείμενα)

Κύριο όνομα

Αγαθός Δαίμων (και Αγαθοδαίμων) αρσενικό

• Θεότητα η οποία στην Ελλαδα (και αργότερα στη Ρώμη) συνήθως ταυτιζόταν με τον Διόνυσο και προστάτευε τον οίκο. Είχε σύμβολο το φίδι ή τον φαλλό. Οι Ελληνες ονόμαζαν Αγαθοδαίμονα και τον θεό του Νείλου της Αιγύπτου.