Παράρτημα:Ρηματικοί τύποι (νέα ελληνικά)

Παράρτημα:Γραμματική (νέα ελληνικά) » #ρήματα

για τους συντάκτες πρότυπο {{κλ}}

Δείτε Πρότυπο:κλ#Αναφορές για τη νεότερη και παλιότερη ορολογία

• εξακολουθητικοί χρόνοι, ατελές ποιόν: ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΑ
• συνοπτικοί ή στιγμιαίοι χρόνοι, τέλειο ποιόν:
• συντελεσμένοι χρόνοι, συντελεσμένο ποιόν:

Ο εξαρτημένος τύπος ως υποτακτική - σχηματισμός μέλλοντα

• εξακολουθητικός, ως εξακολουθητική υποτακτική, παλιότερα υποτακτική ενεστώτα
• συνοπτικός, ως συνοπτική υποτακτική, παλιότερα υποτακτική αορίστου
• συντελεσμένος, ως συντελεσμένη υποτακτική, παλιότερα υποτακτική παρακειμένου

απαρέμφατα: ο εξαρτημένος τύπος στο 3ο πρόσωπο ενικού:

• λύνει, παίζει
• παλιότερα, απαρέμφατο αορίστου λύσει, παίξει

Και δείτε Παράρτημα:Ρήματα (νέα ελληνικά)

Υποτακτική

Η υποτακτική ως ρηματική έγκλιση εκφράζει στα νέα ελληνικά το ενδεχόμενο ή το επιθυμητό ή την απορία.
Σχηματίζεται με τον εξαρτημένο τύπο κυρίως μετά τα μόρια να και ας, το αρνητικό μόριο μη(ν) και το επίρρημα ίσως, ακολουθεί όμως και πολλές άλλες λέξεις με υποθετική σημασία ή απόχρωση, πχ τα αν, και αν / κι αν, όποιος, όποτε.

Υποτακτική σχηματίζουν τα θέματα τριών χρόνων:

1. Ενεστώτας, όπου έχει τις ίδιες καταλήξεις με την οριστική, συνοδεύεται όμως από τα προαναφερθέντα μόρια.
2. Αόριστος, όπου συναντάμε το ίδιο θέμα και τις ίδιες καταλήξεις με την οριστική του συνοπτικού (στιγμιαίου) μέλλοντα.
3. Παρακείμενος, ο οποίος σχηματίζεται από την υποτακτική του ρήματος έχω και το απαρέμφατο του αορίστου.

Παραδείγματα

Ρήματα	Υποτακτική ενεστώτα	Υποτακτική αορίστου	Υποτακτική παρακειμένου
ακούω	(να, ας) ακούω	(να, ας) ακούσω	(να, ας) έχω ακούσει
λέω	(να, ας) λέω	(να, ας) πω	(να, ας) έχω πει
γράφω	(να, ας) γράφω	(να, ας) γράψω	(να, ας) έχω γράψει
αναγγέλλω	(να, ας) αναγγέλλω	(να, ας) αναγγείλω	(να, ας) έχω αναγγείλει

Απαρέμφατο αορίστου

Το απαρέμφατο αορίστου στα νέα ελληνικά είναι άκλιτος ρηματικός τύπος (3o πρόσωπο του εξαρτημένου τύπου) που χρησιμοποιείται μόνο στον σχηματισμό των συντελεσμένων περιφραστικών χρόνων σε συνδυασμό με το ρήμα έχω. Σχηματίζεται από το αναύξητο αοριστικό θέμα και την κατάληξη -ει/-εί.

Παραδείγματα

Ρήματα	ακούω	ακού(γ)ομαι	βλέπω
Απαρέμφατο αορίστου	ακούσ-ει	ακουστ-εί	δ-ει / ιδ-εί
Παρακείμενος	έχω ακούσει	έχω ακουστεί	έχω δει
Υπερσυντέλικος	είχα ακούσει	είχα ακουστεί	είχα δει
Συντελεσμένος μέλλοντας	θα έχω ακούσει	θα έχω ακουστεί	θα έχω δει