Παράρτημα:Ελληνική γλώσσα
Αυτή η σελίδα είναι ακόμη υπό κατασκευή |
Ελληνικές γλωσσικές ποικιλίες: γλώσσες, διάλεκτοι, ιδιώματα
- Κατά περίοδο, και αλφαβητικά. Οι Κατηγορίες περιέχουν όλα τα υπάρχοντα σχετικά λήμματα στο Βικιλεξικό.
- Δείτε και Βικιλεξικό:Ελληνική γλώσσα
Διάγραμμα
επεξεργασίαελληνική γλώσσα | |||||||||||
3η χιλιετία π.Κ.Ε. | 1600-1100 | 10ος-8ος αιώνας |
7ος αιώνας |
5ος-323 | 323 π.Κ.Ε. - 330 Κ.Ε. |
330Κ.Ε. - 600 |
600-1100 | 1100-1453 | 1453-1669 | 1669-1900 | 1976 → |
προϊστορικά χρόνια | αρχαία χρόνια | ύστερη αρχαιότητα | μεσαία χρόνια | νεότερα χρόνια | |||||||
πρωτοελληνική | αρχαία ελληνικά | ← → | μεσαιωνικά ελληνικά | ← → | νέα ελληνικά | ||||||
μυκηναϊκή διάλεκτος | ομηρική γλώσσα | αττική και άλλες διάλεκτοι |
ελληνιστική κοινή | ύστερη ελληνιστική | μεσαιωνική ← αττικίζουσα δημώδης → |
ύστερη μεσαιωνική ή μεταβυζαντινή ή πρώιμη νεοελληνική |
καθαρεύουσα δημοτική |
νεοελληνική κοινή | |||
γραφή | |||||||||||
— | Γραμμική Β | — | ελληνικά κεφαλαία | μικρά γράμματα, πνεύματα, τόνοι | 1982: μονοτονικό | ||||||
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ: προελληνική, πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 1100 πΚΕ: Κάθοδος Δωριέων. 7ος αιώνας: Όμηρος. Από τους κλασικούς έως τον Αριστοτέλη. 323: θάνατος Αλεξάνδρου. Ελληνιστική κοινή: από τον Πλούταρχο έως και το 330 ΚΕ: ίδρυση Κωνσταντινούπολης, έως το 600: Ιουστινιανός: η ελληνική, επίσημη γλώσσα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. 1453: άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς. 1669: πτώση του Χάνδακα και τερματισμός της κρητικής λογοτεχνίας. 1976: Η δημοτική, επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους. ΕΠΙΣΗΣ ΔΕΙΤΕ: Ποικιλίες (διάλεκτοι) της αρχαίας ελληνικής. Νεότερες ποικιλίες. Παράρτημα:Ελληνική γλώσσα. |
πρωτοελληνική
επεξεργασίαπρωτοελληνική γλώσσα, υποθετικά επανασυντεθειμένη - 3η χιλιετία, πριν το 1.600 π.Κ.Ε.
αρχαία ελληνικά
επεξεργασίααρχαία ελληνικά - Κατηγορία - από τη μυκηναϊκή μέχρι το τέλος της ύστερης αρχαιότητας: συμβατικά, έως το 300 Κ.Ε.. Ακολουθεί η #ελληνιστική περίοδος
- μυκηναϊκή διάλεκτος - Κατηγορία - (περίπου 1600–1200 π.Κ.Ε.)
- ομηρική γλώσσα - Κατηγορία
Διάλεκτοι α...ω - ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ - Παράρτημα
- αιολική διάλεκτος - Κατηγορία
- αρκαδοκυπριακή διάλεκτος - Κατηγορία
- αττική διάλεκτος - Κατηγορία
- βοιωτική διάλεκτος - Κατηγορία
- βορειοδυτικές διάλεκτοι
- δωρική διάλεκτος - Κατηγορία
- θρακική διάλεκτος, και θρακοφρυγική διάλεκτος
- κρητική: αρχαία κρητική διάλεκτος - Κατηγορία
- ιωνική διάλεκτος - Κατηγορία
- λεσβιακή διάλεκτος
- λοκρική διάλεκτος - Κατηγορία
- μακεδονική διάλεκτος - Κατηγορία
- παμφυλιακή διάλεκτος
ελληνιστική περίοδος
επεξεργασία- ελληνιστική κοινή ή κοινή ελληνιστική - Κατηγορία
- περίπου από το 300 πΚΕ έως το 300 ΚΕ. Από τον Αριστοτέλη έως τον Πλούταρχο και έως τον 6ο αιώνα και τις Νεαρές του Ιουστινιανού (όψιμη ή ύστερη ελληνιστική).
μεσαιωνικά ελληνικά
επεξεργασίαμεσαιωνικά ελληνικά - Κατηγορία - περίπου 600-1453 και έως το 1699
- Από τον Ιουστινιανό έως την Άλωση.
Επίσης, η ύστερη μεσαιωνική (ή πρώιμη νεοελληνική) έως το 1699 (πτώση του Χάνδακα και τερματισμός της Κρητικής λογοτεχνίας)
- αττικίζουσα → καλύπτεται από τον Τομέα των αρχαίων ελληνικών. Εξετάζονται μόνο διαφοροποιήσεις.
- δημώδης μεσαιωνική ←
1500-1700
επεξεργασίαΎστερη μεσαιωνική περίοδος - Πρώιμη νεοελληνική
- φιλοξενείται στον Τομέα: Μεσαιωνικά ελληνικά
νέα ελληνικά
επεξεργασίανέα ελληνικά - Κατηγορία - από την πρώιμη νεοελληνική έως τη σύγχρονη νεοελληνική κοινή (Standard Modern Greek)
Κατηγορία:Ποικιλίες της νεοελληνικής γλώσσας α...ω (κύριες: καππαδοκικά, κατωιταλικά, ποντιακά και τσακώνικα)
- αθηναϊκά (παλιά αθηναϊκή)
- αρβανίτικα
- αρχαΐζουσα
- βλάχικα
- δημοτική
- ελληνική νοηματική γλώσσα
- ελληνοαμερικανικές λέξεις - Κατηγορία
- επτανησιακά ιδιώματα - Κατηγορία
- καθαρεύουσα - Κατηγορία:Καθαρεύουσα
- καππαδοκικά - Κατηγορία
- κρητικά - Κατηγορία και μεσαιωνική κρητική διάλεκτος
- κυπριακά - Κατηγορία
- κατωιταλικά (γκρίκο)
- ναξιακά - Κατηγορία
- μαριουπολίτικα (μαριοπουλίτικα)
- ποντιακά - Κατηγορία
- ρωμανιώτικα
- σαρακατσάνικα
- τσακώνικα - Κατηγορία
- χειμαρριώτικα
Πηγές
επεξεργασία- Κοπιδάκης, Μιχάλης Ζ. (επιμ.). (2000) Iστoρία της Eλληνικής Γλώσσας. 3η έκδοση. Αθήνα: Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (ΕΛΙΑ), 2000. ISBN:960‑201‑122‑X. 1η έκδ:1999. Ανατυπώσεις από το ΜΙΕΤ.
Για τα αρχαία ελληνικά:
- Χριστίδης, Αναστάσιος‑Φοίβος (επιμ.) (2000) Iστoρία της Eλληνικής Γλώσσας. Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα. 1η έκδ. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη], Σεπτέμβριος 2001. ISBN:960‑231‑094‑4.
- @ΚΕΓ - Παντελίδης, Νίκος (2007) Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι.
Για τα νέα ελληνικά:
- Νεοελληνικές Διάλεκτοι στο Κέντρο Ελληνικής Γλωσσας (greek-language.gr) πρόσβαση:2018.07.28.