ἥλιος

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ὁ	ἥλιος	οἱ	ἥλιοι
γενική	τοῦ	ἡλίου	τῶν	ἡλίων
δοτική	τῷ	ἡλίῳ	τοῖς	ἡλίοις
αιτιατική	τὸν	ἥλιον	τοὺς	ἡλίους
κλητική ὦ!		ἥλιε		ἥλιοι
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		ἡλίω
γεν-δοτ	τοῖν		ἡλίοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'θρίαμβος' όπως «θρίαμβος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

ἥλιος, ήδη ομηρικό < πρωτοελληνική *hāwélios < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *sāwélios < *sóh₂wl̥ (ήλιος) (συγγενές των ἀλέα: θερμότητα, εἵλη: ζεστασιά ήλιου, ἑλάνη: λαμπάδα)

Ουσιαστικό

ἥλιος αρσενικό

1. ο ήλιος

   ※  Ἆρ' οὖν οὐ καὶ ὁ ἥλιος ὄψις μὲν οὐκ ἔστιν, αἴτιος δ' ὢν αὐτῆς ὁρᾶται ὑπ' αὐτῆς ταύτης; (Πλάτων, Πολιτεία)

   ↪ οἱ ὑπὸ τοῦτον τὸν ἥλιον ἄνθρωποι (Δημοσθένης)

   ↪ Ἑλλάνων δόξης δεύτερον Ἀέλιον

2. για τον θεό → δείτε Ἥλιος
3. ανατολή
4. ημέρα

Άλλες μορφές

• δωρικός, αιολικός και αρκαδοκυπριακός τύπος : ἀέλιος
• κρητικός τύπος : ἀβέλιος
• επικός τύπος : ἠέλιος
• λυρικός, δωρικός τύπος : ἅλιος

Εκφράσεις

• ἡλίου τέλλοντος
• πρὸς ἠῶ τ' ἠέλιόν τε (ανατολικά)
• → δείτε και τη λέξη Ἥλιος

Συγγενικά

• ἡλιο- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα ἡλιο- στο Βικιλεξικό
• (Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές

• ἥλιος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἥλιος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.