στρατόπεδον

Αρχαία ελληνικά (grc)

↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	τὸ	στρατόπεδον	τὰ	στρατόπεδᾰ
γενική	τοῦ	στρατοπέδου	τῶν	στρατοπέδων
δοτική	τῷ	στρατοπέδῳ	τοῖς	στρατοπέδοις
αιτιατική	τὸ	στρατόπεδον	τὰ	στρατόπεδᾰ
κλητική ὦ!		στρατόπεδον		στρατόπεδᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		στρατοπέδω
γεν-δοτ	τοῖν		στρατοπέδοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'πρόσωπον' όπως «πρόσωπον» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

στρατόπεδον < στρατό- + -πεδον

Ουσιαστικό

στρατόπεδον, -ου ουδέτερο

1. το στρατόπεδο

   ※ 5ος↑ αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 5 (Τερψιχόρη), 63.4

   κείραντες τῶν Φαληρέων τὸ πεδίον καὶ ἱππάσιμον ποιήσαντες τοῦτον τὸν χῶρον ἐπῆκαν τῷ στρατοπέδῳ τὴν ἵππον·

   έκοψαν σύρριζα όλα τα δέντρα της πεδιάδας του Φαλήρου και την έκαναν βατή στο ιππικό, κι ύστερα έριξαν το ιππικό πάνω στο στρατόπεδο·

   Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   ※  5ος↑ αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 7, 75.5

   σῖτος γὰρ οὐκέτι ἦν ἐν τῷ στρατοπέδῳ.

   επειδή δεν υπήρχε πια σιτάρι στο στρατόπεδο.

   Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

   ※  1ος/2ος↓ αιώνας ⌘ Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Νικίας, 26.4

   πολλῶν δὲ δεινῶν ἐν τῷ στρατοπέδῳ φαινομένων, οὐδὲν ἦν οἰκτρότερον αὐτοῦ Νικίου θέαμα, κεκακωμένου μὲν ὑπὸ τῆς ἀσθενείας,

   Ενώ μπορούσε να δει κανείς πολλά φοβερά στο στρατόπεδο, κανένα θέαμα δεν ήταν πιο θλιβερό από αυτό του ίδιου του Νικία, καταβεβλημένου από την αρρώστια,

   Μετάφραση (2012), Α.Ι. Γιαγκόπουλος-Ζ.Ε. Μαλαθούνη, @greek‑language.gr

2. (γενικότερα) στρατός, στράτευμα

   ※  5ος↑ αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 7, 80.3

   καὶ αὐτοῖς, οἷον φιλεῖ καὶ πᾶσι στρατοπέδοις, μάλιστα δὲ τοῖς μεγίστοις, φόβοι καὶ δείματα ἐγγίγνεσθαι, ἄλλως τε καὶ ἐν νυκτί τε καὶ διὰ πολεμίας καὶ ἀπὸ πολεμίων οὐ πολὺ ἀπεχόντων ἰοῦσιν, ἐμπίπτει ταραχή·

   Όπως συμβαίνει συχνά σε στρατό, και μάλιστα όταν είναι πολυάριθμος, και τον πιάνει φόβος και ταραχή καθώς βαδίζει νύχτα σ᾽ εχθρικό έδαφος και με τον εχθρό αρκετά κοντά, έπεσε μεγάλη ταραχή.

   Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

   ※  4ος↑ αιώνας ⌘ Αἰσχίνης, Κατὰ Κτησιφῶντος, 87

   ὁρῶν τὸ στρατόπεδον τὸ τῆς πόλεως εἰς δεινὰς δυσχωρίας κατακεκλῃμένον, ὅθεν μὴ νικήσασι μάχην οὐκ ἦν ἀναχώρησις, οὐδὲ βοηθείας ἐλπὶς οὔτ᾽ ἐκ γῆς οὔτ᾽ ἐκ θαλάττης, συναγείρας ἐξ ἁπάσης τῆς Εὐβοίας στρατόπεδον, καὶ παρὰ Φιλίππου δύναμιν προσμεταπεμψάμενος,

   βλέποντας τον στρατό της πόλης μας παγιδευμένο σε φοβερές κακοτοπιές, από όπου ήταν αδύνατη η διαφυγή αν δεν νικούσε στη μάχη ούτε και υπήρχε ελπίδα βοήθειας ούτε από στεριά ούτε από θάλασσα, συγκέντρωσε στρατό από όλη την Εύβοια και έστειλε και ζήτησε ενισχύσεις και από τον Φίλιππο.

   Μετάφραση (2012): Αθανάσιος Ι. Γιαγκόπουλος, Θεσσαλονίκη:Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας @greek‑language.gr

3. ναυτική μοίρα, στόλος
4. ρωμαϊκή λεγεώνα

Συγγενικά

• → δείτε τις λέξεις στρατός, πέδον και πούς

Πηγές

• στρατόπεδον - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• στρατόπεδον - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.