καπετάνιος
Νέα ελληνικά (el) επεξεργασία
| ↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
|---|---|---|---|---|
| ονομαστική | ο | καπετάνιος | οι | καπετάνιοι & καπεταναίοι |
| γενική | του | καπετάνιου | των | καπετάνιων & καπεταναίων |
| αιτιατική | τον | καπετάνιο | τους | καπετάνιους & καπεταναίους |
| κλητική | καπετάνιο & καπετάνιε |
καπετάνιοι & καπεταναίοι | ||
| Ο βʹ πληθυντικός -αίοι, κυρίως για τη σημασία: "οπλαρχηγοί" | ||||
| Κατηγορία όπως «καπετάνιος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά | ||||
Ετυμολογία
επεξεργασία
- καπετάνιος < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική καπετάνιος / καπετάνος < βενετική capetanio / capetano < μεσαιωνική λατινική capitaneus ("επικεφαλής") < λατινική caput ("κεφάλι"). Παρετυμολογήθηκε προς τις λέξεις κατά + επάνω από τον νεότερο όρο κατεπάνω για το βυζαντινό τίτλο του καπετάνιου (δείτε κατεπανίκιον και το μεσαιωνικό επίρρημα κατεπάνω)[1] Επίσης δείτε καπετάν.
Προφορά
επεξεργασία
- ΔΦΑ : /ka.peˈta.ɲos/
Ουσιαστικό
επεξεργασία
καπετάνιος αρσενικό (θηλυκό: καπετάνισσα)
Άλλες μορφές επεξεργασία
- καπετάν, καπτάν
- και δείτε τη μεσαιωνική καπετάνιος
Συγγενικά επεξεργασία
Σύνθετα επεξεργασία
Εκφράσεις επεξεργασία
- Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται: στις δυσκολίες αποδεικνύεται η ικανότητα κάποιου
Μεταφράσεις
επεξεργασία
καπετάνιος
Αναφορές
επεξεργασία
- ↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)
Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm) επεξεργασία
Ετυμολογία
επεξεργασία
- καπετάνιος / καπετάνος < (άμεσο δάνειο) βενετική capetanio / capetano < μεσαιωνική λατινική capitaneus ("επικεφαλής") < λατινική caput ("κεφάλι"). Δείτε και καπετάν. Διαφορετική η ετυμολογία του επιρρήματος κατεπάνω.
Ουσιαστικό
επεξεργασία
καπετάνιος αρσενικό (πληθυντικός: καπεταναίοι
- αρχηγός, επικεφαλής
- διοικητής περιοχής
- αρχηγός στρατού ξηράς, στρατηγός, αρχιστράτηγος
- αρχηγός στόλου, ναύαρχος
- αξιωματούχος, βαθμοφόρος
Άλλες μορφές επεξεργασία
Με πληθυντικό: καπεταναῖοι
Με πληθυντικό: καπιταναῖοι
Συγγενικά επεξεργασία
Δείτε επίσης επεξεργασία
Αναφορές
επεξεργασία
- καπετάνιος - Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].