Μοῦσα

Δείτε επίσης : μοῦσα, μούσα

Αρχαία ελληνικά (grc) επεξεργασία

	δυϊκός
↓ πτώσεις	ενικός		πληθυντικός
ονομαστική	ἡ	Μοῦσᾰ	αἱ	Μοῦσαι
γενική	τῆς	Μούσης	τῶν	Μουσῶν επικός: Μουσάων
δοτική	τῇ	Μούσῃ	ταῖς	Μούσαις
αιτιατική	τὴν	Μοῦσᾰν	τὰς	Μούσᾱς
κλητική ὦ!		Μοῦσᾰ		Μοῦσαι
ονομ-αιτ-κλ	τὼ		Μούσᾱ
γεν-δοτ	τοῖν		Μούσαιν
1η κλίση, ομάδα 'γλῶσσα', Κατηγορία 'γλῶσσα' όπως «γλῶσσα» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία επεξεργασία

Μοῦσα,^[1] ήδη ομηρικό < αβέβαιης ετυμολογίας με πολλές εκδοχές: πιθανόν από πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *men-, *men*dʰeh₁- (σημασία που σχετίζεται με τη σκέψη, όπως στα μανία, μανθάνω, μνήμη, κ.ά.)

Δεν σχετίζεται με τη λατινική mons, γενική montis, με ερμηνεία «νύμφη των βουνών».

O Beekes^[2] πιθανολογεί προελληνική προέλευση.

Κύριο όνομα επεξεργασία

Μοῦσα θηλυκό

(ελληνική μυθολογία) η μούσα, μία από τις εννέα μούσες, θυγατέρες του Διός και της Μνημοσύνης
※ 8ος αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 2 (Β. Ὄνειρος. Διάπειρα. Βοιωτία ἢ κατάλογος νεῶν.), στίχ. 491
Ὀλυμπιάδες Μοῦσαι, Διὸς αἰγιόχοιο θυγατέρες

※ ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 1 (α), στίχ. 1
Ἄνδρα μοι ἔννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ
πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε·
→ δείτε και τη λέξη μοῦσα ως προσηγορικό ουσιαστικό
1. τραγούδι
2. ευγλωττία
3. τέχνες, γνώσεις, μάθηση

Άλλες μορφές επεξεργασία

Σημειώσεις επεξεργασία

Οι εννέα μούσες σύμφωνα με την παράδοση όπως διαμορφώθηκε στα ελληνιστικά χρόνια και οι τέχνες που προστατεύουν:
Καλλιόπη (επική ποίηση), Κλειώ (ιστορία), Εὐτέρπη (λυρική ποίηση), Θάλεια(κωμωδία), Μελπομένη (τραγωδία), Τερψιχόρη (χορός), Ἐρατώ (λυρική ποίηση), Πολύμνια (ιερή ποίηση), Οὐρανία (αστρονομία)
(φιλολογία) συμβατικά, η ονομασία των τίτλων για τα βιβλία των Ἱστοριῶν του Ηρόδοτου

προσωνύμια των Μουσών

Ἑλικωνιάδες (από το βουνό Ἑλικών)
Πιερίδες
→ δείτε και τη λέξη Παρνασός

Συγγενικά επεξεργασία

-μουσος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -μουσος στο Βικιλεξικό
Λέξεις μουσ- @perseus.tufts.edu Greek Dictionary Headword Search, Πανεπιστήμιο Tufts

Αναφορές επεξεργασία

↑ μούσα - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
↑ Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek. [Ετυμολογικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας] (στα αγγλικά) με την αρωγή του Lucien van Beek. Leiden: Brill. Τόμοι 1‑2.

Πηγές επεξεργασία

Μοῦσα - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
Μοῦσα - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

[1] μούσα - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

[2] Beekes, Robert S. P. (2010) Etymological Dictionary of Greek. [Ετυμολογικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας] (στα αγγλικά) με την αρωγή του Lucien van Beek. Leiden: Brill. Τόμοι 1‑2.

[1]

[2]