Zafran59

{{υπό-κατασκευή}}

{{Babel|el|de|en-3|fr-1}}

==Οι τουρκικές λέξεις στο ελληνικό λεξιλόγιο==

Από την ως τώρα μελέτη μου επί του θέματος (Ιούνιος 2010) διαπίστωσα την ύπαρξη '''δύο''' διαφορετικών '''εισόδων''' τουρκικών λέξεων στην ελληνική γλώσσα οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους τόσο ιστορικά όσο και '''γλωσσολογικά''': αφ΄ενός η [[w:el:Τουρκοκρατία|τουρκοκρατία]] και αφ΄ετέρου η [[w:el:ανταλλαγή πληθυσμών|ανταλλαγή πληθυσμών]] που ήταν μία από τις συνέπειες των [[w:el:Βαλκανικοί πόλεμοι|βαλκανικών πολέμων]] και της [[w:el:Μικρασιατική εκστρατεία|μικρασιατικής εκστρατείας]] του 20ου αιώνα. <br>

 

 

#'''Τουρκοκρατία''': τότε οι Τούρκοι ήταν [[αφέντης|αφεντάδες]] και οι Ρωμιοί ήταν [[ραγιάς|ραγιάδες]] και [[γκιαούρης|γιαούρηδες]]. Ο μεγαλύτερος όγκος των τουρκικών λέξεων στη γλώσσα μας προέρχεται από τότε. Απαριθμώ επί τροχάδην ορισμένους βασικούς τομείς: επαγγέλματα, κοινωνική οργάνωση, διοίκηση, ο,τιδήποτε είχε να κάνει με την παραγωγή της [[τροφή|τροφής]] και την κατανάλωσή της, εφηρμοσμένες τέχνες ([[αρχιτεκτονική]], [[κεραμική]], [[μεταλλουργία]], [[κλωστοϋφαντουργία]], [[εργαλείο|εργαλεία]], [[μουσικό όγανο|μουσικά όργανα]] κτλ), ''''' αντίθετα''' στις πιό "υψηλές" και εξαϋλωμένες τέχνες όπως [[καλλιγραφία]], [[μικρογραφία]], [[μουσική]] -σε αντίθεση με τα μουσικά όργανα-, [[ποίηση]] -σε αντίθεση με το θέατρο σκιών του [[Κραγκιόζης|Καραγκιόζη]] και τις ιστορίες του Ναζρεντίν Χοτζά- δεν παρατηρείται [[ώσμωση]], για την εξήσηση της αιτίας {{βλ}}[[φαρσί]]''. Από τον παραπάνω κατάλογο, ''αλλά και από τον απόκλεισμό των κατακτημένων από τους τομείς του "υψηλού"/άυλου πολιτισμού των κατακτητών'', εμφαίνονται δύο τινά:

##Οι Ρωμιοί είχαν συμμετοχή καθόλη τη διάρκεια της [[w:el:Οθωμανική Αυτοκρατορία|οθωμανικής αυτοκρατορίας]] ('''οθα''' στο εξής) μόνον στον '''υλικό πολιτισμό''' της, αξίζει ωστόσο να αναφερθούν οι δύο ιστορικές περίοδοι που αυτό δεν ίσχυσε. Η πρώτη ήταν πριν από την επιβολή της [[πατριά|πατριάς]] των [[Οσμανλήδες|Οσμανλήδων]] επί των άλλων σελτζουκικών φύλων, τότε που τα τουρκικά [[μπεϊλίκι|μπεϊλίκια] της ΜικράςΑσίας, που είχαν προκύψει από τη διάλυση του [[Σουλτανάτου του Ρουμ]], δεν πολεμούσαν μόνον με την [[Ρούμελη]] (τουρκικά: rumeli = Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ή χώρα των Ρωμαίων), αλλά και μεταξύ τους. Ήταν οι εποχή που οι κατακτητές μάθαιναν ακόμα (αφού πρώτα είχαν μαθητεύσει επί δύο αιώνες περίπου στον άλλο μεγάλο φορέα πολιτισμού της εποχής εκείνης, την Περσία): αυλικές αβρότητες και τελετουργίες, ρωμαϊκά μοντέλα διοίκησης και γραγειοκρατίας, ρωμαϊκά μοντέλα κατασκευής υποδομών ([[ύδρευση]], [[αποχέτευση]], [[οδοποιία]] κτλ), σύμπασα την τεχνολογία των ειδών πολυτελείας που οι Βυζανατινοί κρατούσαν ως επτασφράγιστο μυστικό, και φυσικά λέξεις! Οικειοποιούνται τον βυζαντινό τίτλο "αυθέντης" για να βαφτίσουν εαυτούς στο καινούγιο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον που δημιούργησαν και ενώ η λέξη (το σημαίνον) θα είχε πεθάνει μαζί με το περιεχόμενό της (το σημαινόμενο) υπό τις δεδομένες συνθήκες της εποχής (την εξάλειψη των βυζαντινών αυθεντών), αυτή με καινούργιο περιεχόμενο, αλλά και ελαφρά διαφοροποιημένο περίβλημα, το "αυθέντης" έγινε "εφέντι" λόγω αδυναμίας εκφοράς στην τουρκική δύο συνεχόμενων συμφώνων (ενδεικτικά αναφέρω ότι τη γερμανική λέξη Pferd ''πφερτ=άλογο'' οι τούρκοι μαθητές της γερμανικής την προφέρουν ''πεφερέτ''), και με αλλεπάλληλες μικροδιαφοροποιήσεις τόσο του περιεχομένου όσο και του περιβλήματος, διαιωνίστηκε τελικώς έως σήμερα. Οι Βυζαντινοί βασιλείς που εφάρμοζαν την πολιτική του ''διαίρει και βασίλευε'', ήταν πρωταθλητές στην ''δωροδοκία'' πριν καταστεί αναπόφευκτη η διαξαγωγή πόλέμου ({{βλ}} [[διπλωματία]]), και τέλος συνήπταν, έχοντας χάσει πλέον κάθε ίχνος βυζαντινής αλαζονείας, ''γάμους για λόγους πολιτικής''

==Προτεινόμενα λήμματα==

===<big>Α</big>===

;[[από πού ως πού]] nereden nereye

===<big>B</big>===

==<big>Δ</big>==

;[[δερβέναγας]]

===<big>E</big>===

===<big>Z</big>===

===<big>I</big>===

===<big>K</big>===

;[[κίμινο]]

===<big>Λ</big>===

===<big>Μ</big>===

;[[μαχλέπι]]/[[μουχαλέπι]]

===<big>ΜΠ</big>===

===<big>N</big>===

===<big>NT</big>===

;[[νταχτιρντί]]

;[[ντουντούκα]] düdük < hy(αρμένικα) duduk

===<big>O</big>===

===<big>Π</big>===

;[[παρτσακλός]]

;[[πεϊνιρλί]]

===<big>P</big>===

===<big>Σ</big>===

;[[σαρίκι]]

;[[ταμπλάς]]/[[ταμπλαδωτός]]

;[[ταμπούρι]]/[[ταμπουρώνομαι]]

;[[τρώω από τα έτοιμα]] hazırdan yemek

===<big>TZ</big>===

===<big>ΤΣ</big>===

;[[τσατί]]

;[[τσίσα]]

;[[τσουμπλέκι]]

===<big>Φ</big>===

;[[φεφτάς]]

;[[φλιτζάνι]]

===<big>X</big>===

;[[χάλι]

;[[χαμπάρι]]

;[[χαμσί]]

;[[χασάπης]]

;[[χένα]]

;[[χουζουρλής]]