χρυσώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

χρυσώνω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική χρυσ(ῶ) (συνηρημένος τύπος του χρυσόω) + -ώνω < χρυσός

Προφορά

ΔΦΑ : /xɾiˈso.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : χρυ‐σώ‐νω

Ρήμα

χρυσώνω, αόρ.: χρύσωσα, παθ.φωνή: χρυσώνομαι, π.αόρ.: χρυσώθηκα, μτχ.π.π.: χρυσωμένος

1. καλύπτω κάτι ή μια επιφάνεια με χρυσό

   ≈ συνώνυμα: επιχρυσώνω

2. στολίζω, μωρό ή το γαμπρό και τη νύφη με χρυσά κοσμήματα ή ποικίλματα για καλή τύχη
3. χρωματίζω κάτι με χρυσό χρώμα
4. (μεταφορικά) προσφέρω σε κάποιον πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό
5. (μεταφορικά) παρακαλώ κάποιον πάρα πολύ, ικετεύω

Εκφράσεις

• χρυσώνω το χάπι

Συγγενικά

• επιχρυσώνω
• χρύσωμα
• χρυσωπός

→ και δείτε τη λέξη χρυσός

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χρυσώνω	χρύσωνα	θα χρυσώνω	να χρυσώνω		χρυσώνοντας
β' ενικ.	χρυσώνεις	χρύσωνες	θα χρυσώνεις	να χρυσώνεις	χρύσωνε
γ' ενικ.	χρυσώνει	χρύσωνε	θα χρυσώνει	να χρυσώνει
α' πληθ.	χρυσώνουμε	χρυσώναμε	θα χρυσώνουμε	να χρυσώνουμε
β' πληθ.	χρυσώνετε	χρυσώνατε	θα χρυσώνετε	να χρυσώνετε	χρυσώνετε
γ' πληθ.	χρυσώνουν(ε)	χρύσωναν χρυσώναν(ε)	θα χρυσώνουν(ε)	να χρυσώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		χρύσωσα	θα χρυσώσω	να χρυσώσω		χρυσώσει
β' ενικ.		χρύσωσες	θα χρυσώσεις	να χρυσώσεις	χρύσωσε
γ' ενικ.		χρύσωσε	θα χρυσώσει	να χρυσώσει
α' πληθ.		χρυσώσαμε	θα χρυσώσουμε	να χρυσώσουμε
β' πληθ.		χρυσώσατε	θα χρυσώσετε	να χρυσώσετε	χρυσώστε
γ' πληθ.		χρύσωσαν χρυσώσαν(ε)	θα χρυσώσουν(ε)	να χρυσώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω χρυσώσει	είχα χρυσώσει	θα έχω χρυσώσει	να έχω χρυσώσει
β' ενικ.	έχεις χρυσώσει	είχες χρυσώσει	θα έχεις χρυσώσει	να έχεις χρυσώσει
γ' ενικ.	έχει χρυσώσει	είχε χρυσώσει	θα έχει χρυσώσει	να έχει χρυσώσει
α' πληθ.	έχουμε χρυσώσει	είχαμε χρυσώσει	θα έχουμε χρυσώσει	να έχουμε χρυσώσει
β' πληθ.	έχετε χρυσώσει	είχατε χρυσώσει	θα έχετε χρυσώσει	να έχετε χρυσώσει
γ' πληθ.	έχουν χρυσώσει	είχαν χρυσώσει	θα έχουν χρυσώσει	να έχουν χρυσώσει

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	χρυσώνομαι	χρυσωνόμουν(α)	θα χρυσώνομαι	να χρυσώνομαι
β' ενικ.	χρυσώνεσαι	χρυσωνόσουν(α)	θα χρυσώνεσαι	να χρυσώνεσαι
γ' ενικ.	χρυσώνεται	χρυσωνόταν(ε)	θα χρυσώνεται	να χρυσώνεται
α' πληθ.	χρυσωνόμαστε	χρυσωνόμαστε χρυσωνόμασταν	θα χρυσωνόμαστε	να χρυσωνόμαστε
β' πληθ.	χρυσώνεστε	χρυσωνόσαστε χρυσωνόσασταν	θα χρυσώνεστε	να χρυσώνεστε	(χρυσώνεστε)
γ' πληθ.	χρυσώνονται	χρυσώνονταν χρυσωνόντουσαν	θα χρυσώνονται	να χρυσώνονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		χρυσώθηκα	θα χρυσωθώ	να χρυσωθώ		χρυσωθεί
β' ενικ.		χρυσώθηκες	θα χρυσωθείς	να χρυσωθείς	χρυσώσου
γ' ενικ.		χρυσώθηκε	θα χρυσωθεί	να χρυσωθεί
α' πληθ.		χρυσωθήκαμε	θα χρυσωθούμε	να χρυσωθούμε
β' πληθ.		χρυσωθήκατε	θα χρυσωθείτε	να χρυσωθείτε	χρυσωθείτε
γ' πληθ.		χρυσώθηκαν χρυσωθήκαν(ε)	θα χρυσωθούν(ε)	να χρυσωθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω χρυσωθεί	είχα χρυσωθεί	θα έχω χρυσωθεί	να έχω χρυσωθεί		χρυσωμένος
β' ενικ.	έχεις χρυσωθεί	είχες χρυσωθεί	θα έχεις χρυσωθεί	να έχεις χρυσωθεί
γ' ενικ.	έχει χρυσωθεί	είχε χρυσωθεί	θα έχει χρυσωθεί	να έχει χρυσωθεί
α' πληθ.	έχουμε χρυσωθεί	είχαμε χρυσωθεί	θα έχουμε χρυσωθεί	να έχουμε χρυσωθεί
β' πληθ.	έχετε χρυσωθεί	είχατε χρυσωθεί	θα έχετε χρυσωθεί	να έχετε χρυσωθεί
γ' πληθ.	έχουν χρυσωθεί	είχαν χρυσωθεί	θα έχουν χρυσωθεί	να έχουν χρυσωθεί

Μεταφράσεις

    χρυσώνω

γαλλικά : dorer (fr)