Τι είναι; επεξεργασία

Τo πρότυπο (αγγλικά: template) είναι ένα έγγραφο με εντολές που παράγουν ένα στερεότυπο αποτέλεσμα.
Γράφεται με γραφή wikitext, όπως και όλες οι σελίδες του Βικιλεξικού.

  • Παρόμοια 'προγράμματα' εντολών είναι και τα Module (module), αλλά με την πιο πολύπλοκη γραφή Lua ή Scribunto (Βοήθεια:Lua)


Όποτε επιθυμούμε να γράψουμε αυτό το επιθυμητό αποτέλεσμα καλούμε το Πρότυπο:τάδε με τον εξής τρόπο:

{{ωωωω}} όπου ωωωω = το όνομα του Προτύπου ανάμεσα σε διπλά άγκιστρα

Έτσι, συνδέεται η σελίδα μας με σελίδα που φέρει την ονομασία "Πρότυπο:ωωωω" (δηλαδή, το όνομα της σελίδας που ξεκινάει με την έκφραση "Πρότυπο:").

Απλά πρότυπα επεξεργασία

Ένα απλό πρότυπο δίνει μια ξεκάθαρη εντολή. Έστω το Πρότυπο:τεκμ

<includeonly>(<span style="color:red">Χρειάζεται τεκμηρίωση</span>)
[[Κατηγορία:Σελίδες προς τεκμηρίωση]]</includeonly><noinclude>

[[Κατηγορία:Πρότυπα για ετικέτες|τεκμηριωση]]
</noinclude>

Όποτε ο συντάκτης γράφει μέσα σε μια σελίδα

{{τεκμ}}
εμφανίζεται → (Χρειάζεται τεκμηρίωση)
  • include only εννοεί: ό,τι έχω ανάμεσα στα <includeonly></includeonly> να περιληφθούν στην εκάστοτε σελίδα που χρησιμοποιεί το Πρότυπο. Εδώ, η σελίδα μας θα μπει στην Κατηγορία:Σελίδες προς τεκμηρίωση.
  • ό,τι έχω ανάμεσα στα <noinclude></noinclude> να μην μπει στη σελίδα: αφορούν άλλες δουλειές, δικές μας: πού θα εντάξουμε το Πρότυπό μας, κ.λπ.

Τα Πρότυπα όμως μπορούν να δίνουν και πολλαπλές δυναμικές εντολές με παραμέτρους, που δίνουν τη δυνατότητα πολλών επιλογών.

Παράμετροι επεξεργασία

Ας βελτιώσουμε το πρότυπο {{τεκμ}}

(<span style="color:red">Χρειάζεται τεκμηρίωση</span> {{{1}}})
  • Τι είναι το {{{1}}}? Είναι μια παράμετρος (έτσι συντάσσονται, με τριπλά άγκιστρα!) χωρίς καμιά ιδιαίτερη 'απαίτηση'. Είναι αριθμητική (1) που σημαίνει ότι ο συντάκτης θα γράψει κάτι στην 1η θέση μετά το όνομα του προτύπου:

Οι συντάκτες θα γράψουν:

  • {{τεκμ|από λεξικό}}
  • Εμφανίζει → (Χρειάζεται τεκμηρίωση από λεξικό)

Οι παράμετροι χωρίζονται από το όνομα του προτύπου με την κάθετο    |    (στα αγγλικά: pipe).

Οι παράμετροι μπορεί να είναι υποχρεωτικές ή προαιρετικές.

Επίσης οι παράμετροι μπορεί να είναι ονομαστικές ή αριθμητικές.

Ονομαστικές παράμετροι επεξεργασία

Ονομαστικές λέγονται οι παράμετροι που καλούνται με ορισμένο όνομα που έχει δώσει ο συγγραφέας του προτύπου.
Ας υποθέσουμε ότι έχει δώσει το όνομα θέμα.

(<span style="color:red">Χρειάζεται τεκμηρίωση</span> {{{θέμα|}}})

Το pipe | μετά τη λέξη θέμα' μας λέει: δεν είναι υποχρεωτική παράμετρος, μπορεί να την αφήσετε κενή.


Ο συντάκτης γράφει στη σελίδα του, π.χ.: {{τεκμ|θέμα=μαθηματικά}}
Εμφανίζεται → (Χρειάζεται τεκμηρίωση μαθηματικά)
Αναλυτικά, έγραψε:

διπλό άγκιστρο και το όνομα του προτύπου,
|
το όνομα της παραμέτρου ( θέμα )
το ίσον ( = )
την τιμή που επιθυμεί (εδώ, τη λέξη 'μαθηματικά')
κλείνει το πρότυπο με διπλό άγκιστρο

Αριθμητικές παράμετροι επεξεργασία

Αριθμητικές λέγονται οι παράμετροι που με έναν αριθμό δηλώνουν τη θέση (1η, 2η κλπ) στην οποία θα γράψουμε μια τιμή. Το Πρότυπο έχει σχεδιαστεί ως εξής (με προαιρετικές παραμέτρους):

(<span style="color:red">Χρειάζεται τεκμηρίωση</span>: {{{1|}}}) {{{2|}}})

Αν είχε γραφτεί {{{1}}} {{{2}}} τότε θα ήταν υποχρεωτικές οι παράμετροι.


Ο συντάκτης γράφει ό,τι θέλει ή τίποτα στη θέση#1 και στη θέση#2. Χωρίζει τις θέσεις με    |    (pipe).

{{τεκμ|Παράθεμα|Λεξικό}} → (Χρειάζεται τεκμηρίωση: Παράθεμα Λεξικό)

Επίσης ο συντάκτης θα μπορούσε να γράψει:

{{τεκμ|1=Παράθεμα|2=Λεξικό}} → (Χρειάζεται τεκμηρίωση: Παράθεμα Λεξικό)

Ή ακόμη

{{τεκμ|2=Λεξικό|1=Παράθεμα}} → (Χρειάζεται τεκμηρίωση: Παράθεμα Λεξικό)

Σημαντική παρατήρηση: Οι αριθμητικές παράμετροι λειτουργούν ακόμα κι αν είναι άδειες. Παρατηρήστε τι συμβαίνει στη θέση#1:

{{τεκμ||Λεξικό}} → Χρειάζεται τεκμηρίωση: Λεξικό)
Προσοχή: αν υπάρχει κενό διάστημα, αναγράφεται σαν να ήταν λέξη:
{{τεκμ| |Λεξικό}} → Χρειάζεται τεκμηρίωση:   Λεξικό)

Προαιρετικές επεξεργασία

  • Αν μία παράμετρος γραφτεί με εσωτερικό pipe π.χ. {{{1|}}}   ή   {{{θέμα|}}}   τότε, είναι προαιρετική.
    Αν δεν γράψουμε τίποτα, δεν θα εμφανιστεί τίποτα στη θέση της.
  • Αν δεν έχει εσωτερικά την κάθετο π.χ. {{{1}}}   ή   {{{θέμα}}}  τότε, είναι υποχρεωτική.
    Αν δεν γράψουμε τίποτα, θα εμφανιστεί {{{1}}}   ή   {{{θέμα}}}  

Μαθήματα επεξεργασία

CSS Πώς φτιάχνουμε ενιαίο στυλ για ολόκληρες σελίδες!

  • 1) Φτιάχνουμε ένα Πρότυπο:οτιονομαθελουμε/style.css
    η σελίδα του δεν μοιάζει με τις συνηθισμένες: μην ξαφνιαστείτε!
    παράδειγμα: Πρότυπο:el-biblio/style.css, πολύ απλό: καθορίζει κωδικούς χρωμάτων
    παράδειγμα: Πρότυπο:Κύρια Σελίδα/style.css
  • 2) Πάμε στη σελίδα που μας ενδιαφέρει και προσθέτουμε πάνω πάνω
<noinclude><templatestyles src="el-biblio/style.css " /></noinclude>
Τώρα, όποτε γράφουμε <XX class="κωδικόςαπότοcss"> μας δίνει το αποτέλεσμα που θέλουμε

Συμβάσεις επεξεργασία

Ονομασία προτύπων επεξεργασία

Όταν δημιουργούμε πρότυπα ακολουθούμε τις εξής αρχές για την ονομασία τους:

  • Κατά κανόνα, η ονομασία ολογράφως: π.χ. Πρότυπο:δείτε {{δείτε}} Για πρότυπα ευρείας χρήσεως, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια σύντμηση ως πρωτότυπη ονομασία: π.χ. Πρότυπο:βλ {{βλ}}
  • Διευκόλυνση με σύντμηση. Γενική αρχή: ο τονισμός στις συντετμημένες ονομασίες να είναι ο φυσικός τονισμός της λέξης: π.χ. {{συνών}}
  • Διευκόλυνση για τους συντάκτες ξένων γλωσσών: φροντίζουμε να υπάρχουν λατινογράμματα εναλλακτικά πρότυπα ώστε να μη χρειάζεται να αλλάζουν δύο και τρεις φορές πληκτρολόγιο: π.χ. πρότυπο {{ja-romaji}} εναλλακτικό του {{ja-ρομάτζι του}}
  • Αν αφορούν μία και μόνον γλώσσα, ξεκινούν πάντα με τον κωδικό γλώσσας. Τέτοια είναι τα πρότυπα κλίσης: π.χ. πρότυπο {{el-κλίση-'δρόμος'}}
  • Αν περιλαμβάνεται όρος ως παράδειγμα, τοποθετείται ανάμεσα σε απλές τυπογραφικές αποστρόφους: π.χ. πρότυπο {{el-κλίση-'δρόμος'}}

Συντμήσεις επεξεργασία

Μέσα στα πρότυπα, για τις ονομαστικές παραμέτρους, χρησιμοποιούμε προαιρετικά τις παρακάτω συντμήσεις:

  • |γλ= και |lang=   για παράμετρο γλώσσας
  • |sort=   για παράμετρο κλείδας ταξινόμησης, για σωστή κατάταξη λέξεων με διακριτικά: τις θέλουμε με γυμνά γράμματα
  • |α= για τον αριθμό (|α=εν ή |α=πλ
  • για τις πτώσεις, το πρώτο γράμμα της ονομασίας + το πρώτο γράμμα του αριθμού π.χ. γε = γενική ενικού, απ = αιτιατική πληθυντικού

Επιδιώκουμε να συμπεριλαμβάνουμε στα Πρότυπα τις πολύ διαδεδομένες παραμέτρους όπως

  • |nocat=1 για αποκατηγοριοποίηση. Το συνηθίζουμε και ως |00=- για γρήγορη πληκτρολόγηση
  • Για αφαίρεση του στυλ ή αφαίρεση παρένθεσης συνηθίζουμε το |0=-
  • |text=1 ή |κείμ=1 για επιπλέον ανεπτυγμένο κείμενο που έχει προγραμματιστεί και είναι έτοιμο
  • |notext=1 ή |00=- για αφαίρεση προγραμματισμένου κειμένου
  • |nodisplay=1 ή |000=- για να μπουν οι κατηγορίες μας, αλλά να μην εμφανιστεί τίποτα στο σώμα κειμένου
  • |nodot=1 ή |nobull=1 ή |noast=1 αφαίρεση αστερίσκου που δίνει bullet σε πρότυπα για λίστες (π.χ. Πρότυπο:enWP

Επίσης:

  • |.X= τελίτσα πριν το όνομα μιας παραμέτρου: προσθέτουμε ελεύθερο κείμενο πριν από την παράμετρο
  • |X.= τελίτσα μετά το όνομα μιας παραμέτρου: προσθέτουμε ελεύθερο κείμενο μετά από την παράμετρο
  • |X+= το συν δηλώνει πρόσθετες πληροφορίες (όπως οι προσωδίες στα αρχαία ελληνικά)
  • |+= για να προσθέσουμε ελεύθερο κείμενο στο τέλος ενός προτύπου

Δείτε τις οδηγίες κάθε προτύπου για να ελέγξετε αν υπάρχουν αυτές οι διευκολύνσεις.

Απορίες επεξεργασία

  • Βλέπουμε μέσα σε πρότυπα συχνά {{{{{1|}}}|nolink=1}} Τι είναι το |nolink=1
    • Εδώ, το 1, εννοείται ότι είναι ένας κωδικός γλώσσας, όπως στην Κατηγορία:Πρότυπα ανακατεύθυνσης γλωσσών. Έστω το Πρότυπο:en. Θα δείτε μέσα στον κώδικά του, ότι το nolink=1 του λέει: γράψε τη λεξούλα 'αγγλικά' αλλά μην της βάλεις και σύνδεσμο. Άρα το {{{{{1|}}}|nolink=1}} σημαίνει: γράψε σκέτη τη λέξη 'αγγλικά'.

Προεπισκόπηση επεξεργασία

Αν κάνουμε αλλαγές σε κάποιο πρότυπο, πριν τις δημοσιεύσουμε, μπορούμε να δούμε τι αποτέλεσμα έχουν οι αλλαγές.

  • 1. υπάρχει μια σελίδα που περιέχει γραμμένο το πρότυπό μας έτσι: {{ωωωω}}. Αν δεν υπάρχει, φτιάξτε ένα τεστ ή στο Αμμοδοχείο.
  • 2. Γράφουμε ή διορθώνουμε το πρότυπο.
  • 3. Στο κάτω μέρος, πιο κάτω από το κουμπί για τη Δημοσίευση αλλαγών και την απλή προεπισκόπηση, υπάρχει η επιλογή «Προεπισκόπιση σελίδας με αυτό το πρότυπο». Βάζουμε το όνομα της σελίδας που ήδη χρησιμοποιεί το πρότυπο και επιλέγουμε το «Εμφάνιση προεπισκόπησης» για να δούμε πώς θα εμφανιστεί η σελίδα μετά την καταχώριση των αλλαγών μας.

Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να κάνουμε προεπισκόπηση σε αρκετές σελίδες οι οποίες ίσως έχουν διαφορετικές παραμέτρους ώστε να σιγουρευτούμε ότι η αλλαγή μας είναι η επιθυμητή για όλες τις περιπτώσεις.

Οι συγγραφείς των προτύπων, γράφουν και οδηγίες για τον τρόπο εφαρμογής.
Μπορούμε να γράψουμε σύντομες οδηγίες κάτω-κάτω στο Πρότυπο, ανάμεσα στο <noinclude></noinclude>
Αν οι οδηγίες είναι πολλές δεν θέλουμε να τις στριμώξουμε μέσα στο Πρότυπο, ανάμεσα στο <noinclude></noinclude> Δημιουργούμε μια σελίδα οδηγιών γράφοντας

<noinclude>{{οδηγίες}}</noinclude>

Πάντα κολλάμε το includeonly που προγείται </includeonly><noinclude> Ποτέ δεν τα χωρίζουμε.
Δείτε αναλυτικότερα πώς γράφονται οι σελίδες οδηγιών: Βοήθεια:Οδηγίες προτύπων.

Έλεγχος προβλημάτων επεξεργασία

Ελέγχουμε, γράφοντας στο κουτί του: https://el.wiktionary.org/wiki/Ειδικό:ΕπέκτασηΠροτύπων

Υπάρχουν πολλά πρότυπα. Μπορείτε να δημιουργήσετε και νέα, για στοιχεία που χρησιμοποιούνται πολλές φορές, σε συνεννόηση με τους Διαχειριστές στη Βικιδημία.

Δείτε επίσης επεξεργασία